10 Ιαν Πώς να βοηθήσεις το παιδί σου να διαχειριστεί μια «απογοήτευση»
Ως γονιός είναι λογικό να πονάει η καρδιά σου όταν βλέπεις το παιδί σου να νιώθει απογοήτευση. Δεν μπορεί να μην επιθυμείς έστω και λίγο να απαλλαγεί από οποιοδήποτε δύσκολο συναίσθημα. Αλλά θα έπρεπε;
Μπορεί η παιδική ηλικία να χαρακτηρίζεται από ανεμελιά, όμως αν σκεφτούμε και εμείς τα χρόνια εκείνα, σίγουρα υπήρχαν και στιγμές που δεν ήταν τόσο ευχάριστες. Ένας άσχημος βαθμός, ένα παιχνίδι που δεν μας πήραν, ένας φίλος που μας προδίδει, μια ερωτική απογοήτευση, κάποια δοκιμαστικά που τελικά δεν προχώρησαν, ένας αγώνας που χάσαμε, ένας διαγωνισμός στον οποίο δεν πήραμε καλή θέση και πολλά άλλα μπορούν να απογοητεύσουν το παιδί. Από πολύ μικρή ηλικία λοιπόν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ότι πολλές φορές υπάρχουν παράγοντες ή καταστάσεις τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Γεγονός που οδηγεί συχνά στην απογοήτευση.
Η αίσθηση της απογοήτευσης και η προσπάθεια για τη διαχείρισή της είναι κάτι που καλείται ο καθένας μας να κάνει σε κάποια φάση της ζωής του. Τι πρέπει όμως να κάνουν οι γονείς όταν το παιδί τους νιώθει απογοήτευση;
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι όλα τα συναισθήματα είναι ζωτικής σημασίας, ακόμη και αυτά που κάνουν τα παιδιά να αισθάνονται στεναχωρημένα.
Δεν υπάρχει τίποτα κακό με τα αρνητικά συναισθήματα, παρόλο που είναι άβολα συναισθήματα, εξακολουθούν να είναι πολύ σημαντικά και να αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας. Κάθε φορά που επενδύουμε την ενέργειά μας σε κάτι, νιώθουμε προσκολλημένοι σε αυτό, επομένως πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της απογοήτευσης.
Όμως, όταν το παιδί σας νιώθει απογοήτευση, δεν μπορείτε να προσποιείστε πως απλώς δεν υπάρχει. Είναι αδύνατο να ζήσει κανείς μια ζωή με πληρότητα δίχως αρνητικά συναισθήματα, είτε είναι αισθήματα απώλειας, είτε θλίψης. Έτσι, όσον αφορά το τι πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας σε σχέση με την απογοήτευση και την υγιή διαχείρισή της είναι να τα βοηθάμε συνεχώς να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να αποδέχονται τα συναισθήματα που νιώθουν.
«Είναι εντάξει να είσαι λυπημένος μερικές φορές»
Είναι σημαντικό να λέμε στα παιδιά ότι είναι εντάξει να είναι λυπημένα μερικές φορές και ότι είναι μέρος της ζωής τους και τα δύσκολα συναισθήματα. Εάν το παιδί σας έχει μια ιδιαίτερα άσχημη αντίδραση στην απογοήτευση – είτε δεν μπορεί να πάει στο πάρκο επειδή βρέχει, είτε επειδή δεν ήταν καλεσμένο στο πάρτυ γενεθλίων ενός φίλου – είναι εντάξει να το αφήσετε να δείξει τα συναισθήματά του με τον τρόπο που νιώθει ότι έχει ανάγκη.
Διαβάστε επίσης
Το δύσκολο μέρος της αντιμετώπισης του απογοητευμένου παιδιού είναι να μην αντιδράσετε κι εσείς υπερβολικά. Στη δεδομένη στιγμή είναι σημαντικό να παρέμβετε διδάσκοντας με ψυχραιμία και ηρεμία τις κατάλληλες για την ηλικία του δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και να εμπιστευτείτε ότι είναι ικανό να βρει τελικά πιθανές λύσεις.
Παραμείνετε ήρεμοι & συνδεδεμένοι
Αντιμετωπίστε την απογοήτευση ενός παιδιού με μετρημένο τρόπο, γιατί εάν το παιδί σας δει ότι είστε κι εσείς απογοητευμένοι, μπορεί αυτό να εντείνει τη δική τους αντίδραση. Για παράδειγμα, αν έχετε ένα νήπιο που αντιμετωπίζει μια απογοήτευση και έχει μια μεγάλη συναισθηματική αντίδραση, προσπαθήστε να παραμείνετε όσο πιο ήρεμοι και συνδεδεμένοι μπορείτε. Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι απλώς στέκεστε ήσυχα δίπλα στο παιδί σας και διατηρείτε οπτική επαφή ή το αγκαλιάζετε, αν αυτό είναι εντάξει με το παιδί σας.
Τη στιγμή βέβαια που παιδί παρουσιάσει μια υπερβολική αντίδραση στην απογοήτευση, πρέπει απλώς να περιμένετε να περάσει, καθώς δεν μπορείτε να κάνετε πολλά εκείνη τη στιγμή που νιώθει έτσι. Πρέπει πρώτα να το βοηθήσουμε να ηρεμήσει και μετά να παρέμβουμε πιο στοχευμένα. Φυσικά, εάν το παιδί σας βλάπτει τον εαυτό του ή άλλους ανθρώπους, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι παραμένει ασφαλές και το ίδιο, αλλά και οι άλλοι γύρω του.
Διδάξτε τη συναισθηματική «αυτορρύθμιση»
Διευκολύνετε τα παιδιά σας να δουν ότι η απογοήτευση είναι ένα σημαντικό μάθημα ζωής, το οποίο μας βοηθά όλους να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας. Αν επιτρέπετε εσείς στον εαυτό σας να αισθάνεται όλη τη γκάμα των συναισθημάτων, θα μπορέσουν να σας μιμηθούν. Αυτά τα μαθήματα ζωής ξεκινούν κιόλας από τη γέννηση. Το παιδί σας πρέπει να μπορεί να αποδέχεται τα δικά του συναισθήματα και να επιτρέπει στον εαυτό του να υπάρχουν, όποια κι αν είναι κάθε φορά. Έτσι διδάσκουμε τις δεξιότητες της ρύθμισης των συναισθημάτων. Συγκεκριμένα, με την πάροδο του χρόνου, θα μπορούν να αποδέχονται τα δικά τους συναισθήματα και όταν το κάνουν αυτό, θα μπορούν να αυτορρυθμίζονται ευκολότερα, ακόμη και μετά από μια μεγάλη απογοήτευση.
Δεν υπάρχει κανείς άλλωστε που να μην έχει νιώσει ποτέ του απογοήτευση. Αυτό είναι αδύνατο να το περιμένουμε για τα παιδιά μας. Ούτε είμαστε σε θέση να είμαστε πάντα γύρω τους και να προλαμβάνουμε αντί αυτών τις απογοητεύσεις τους. Τα παιδιά χρειάζονται τις δεξιότητες για να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα. Γιατί το να νιώθουμε απογοήτευση είναι πραγματικότητα για όλους μας. Συχνά, όταν έρχονται οι πιο απογοητευτικές στιγμές, μπορεί να είναι καιρός να συνδεθούμε με τα παιδιά μας και να ενισχύσουμε τον δεσμό μας.
Διαβάστε επίσης
Όσον αφορά την ψυχική ανθεκτικότητα για τα παιδιά, το να μάθουν να αντιμετωπίζουν την απογοήτευση είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για να είναι ανθεκτικά καθώς μεγαλώνουν. Είναι ζωτικής σημασίας να κάνουμε μια προσπάθεια να διδάξουμε στα παιδιά να μπορούν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, ώστε να μπορούν να χαρακτηρίζουν τα συναισθήματα. Αυτό θα τους επιτρέπει να εκφράζουν τα συναισθήματα με τους κατάλληλους τρόπους την κάθε φορά.
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τι ακριβώς νιώθουν και μετά να ξέρουν πώς να το εξηγήσουν στον εαυτό τους και στους άλλους. Και φυσικά τελικά να νιώσουν ότι είναι εντάξει να βιώνουν απογοήτευση.
Αναγνωρίστε τα συναισθήματα των παιδιών
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα του παιδιού μας, χωρίς απαραίτητα να προσπαθούμε να τα αναλύσουμε ή να μάθουμε όλες τις λεπτομέρειες γύρω από αυτά. Εκεί είναι σημαντική η ενσυναίσθηση, η οποία θα βοηθήσει την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης ενός παιδιού. Εάν μπορούμε να συνδεθούμε μαζί του σε αυτό το επίπεδο, θα το βοηθήσουμε τη χημική αντίδραση που λαμβάνει χώρα στον εγκέφαλο του για να ηρεμήσει και έρθει σε καλύτερη θέση για την επίλυση του εκάστοτε προβλήματος.
Είναι επίσης καλή ιδέα να ενημερώσετε το παιδί σας ότι καταλαβαίνετε τι νιώθει και μπορείτε να προσπαθήσετε να το βοηθήσετε να διαχειριστεί την απογοήτευσή του ρωτώντας: «Τι μπορώ να κάνω για να σε βοηθήσω να νιώσεις καλύτερα;».
Γίνε πρότυπο
Ρίξτε μια ματιά στο δικό σας τρόπο διαχείρισης των συναισθημάτων σας. Πώς εκφράζετε τα συναισθήματά σας όταν έρχεστε αντιμέτωποι με την απογοήτευση. Θυμηθείτε, το παιδί σας σας παρακολουθεί όλη την ώρα. Το πρότυπο του γονέα είναι ζωτικής σημασίας.
Για παράδειγμα, αν δεν κέρδισε το παιδί έναν αγώνα, μπορείτε να πείτε: «Είναι θαυμαστό που συμμετείχες στον αγώνα και που δεν τα παράτησες». Έτσι, εστιάζετε στα θετικά, αντί να εστιάζετε στο γεγονός ότι δεν τα κατάφερε όσο ήλπιζε.
Ένα άλλο σημαντικό πράγμα που μαθαίνουμε όταν αντιμετωπίζουμε την απογοήτευση είναι η ψυχική ανθεκτικότητα. Και τα παιδιά εξασκούν την ψυχική τους ανθεκτικότητα καθώς μαθαίνουν να διαχειρίζονται αρνητικά συναισθήματα.
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι το κλειδί για την ψυχική μας υγεία.
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη ζωή, επειδή επηρεάζει εμάς, τη ζωή και τις σχέσεις μας με πάρα πολλούς τρόπους. Καθώς μεγαλώνει ένα παιδί και εξασκείται σε αυτή, τόσο καλύτερα είναι σε θέση να αντιμετωπίζει αρνητικές καταστάσεις και είναι πιο πιθανό να ανθίσει η ψυχική του υγεία!
Συνοψίζοντας…
Τι είναι καλό να κάνετε για να βοηθήσετε τα παιδιά σας με την απογοήτευση
- Πείτε στα παιδιά ότι είναι εντάξει να είναι λυπημένα μερικές φορές
- Αφήστε τα να εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους
- Χρησιμοποιήστε το ως ευκαιρία να συνδεθείτε με το παιδί σας
- Αναρωτηθείτε τι είδους πρότυπο διαχείρισης της απογοήτευσης είστε οι ίδιοι
Τι είναι καλό να αποφύγετε για να βοηθήσετε τα παιδιά σας με την απογοήτευση
- Να προσποιείστε ότι η απογοήτευση δεν υπάρχει
- Να μεταδίδετε τη δική σας απογοήτευση
- Να εστιάζετε στα αρνητικά
Πρακτικές συμβουλές για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να διαχειριστούν την απογοήτευση
1. Βοηθήστε το παιδί σας να λύνει προβλήματα σε καθημερινή βάση
Βρείτε ευκαιρίες για τα παιδιά να αναπτύξουν τη δική τους ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, με την υποστήριξή σας εάν τη χρειάζονται.
2. Επαινείτε και ενθαρρύνετε το παιδί σας συχνά
Το να θυμάστε να επαινείτε και να ενθαρρύνετε το παιδί σας μπορεί πραγματικά να βοηθήσει στην οικοδόμηση της συναισθηματικής του ανθεκτικότητας για προστασία από την απογοήτευση. Για παράδειγμα: «Εκτιμώ πραγματικά την προσπάθεια που κάνεις με αυτό…»
3. Δώστε τους πολλή θετική προσοχή και αλληλεπιδράστε
Για παράδειγμα: «Θέλεις να παίξουμε;», «Με ενδιαφέρει πολύ να δω τη ζωγραφιά σου και να μου εξηγήσεις τι σημαίνουν όλα τα σύμβολα», «Παρατήρησα ότι όταν σε πήρα σήμερα από το σχολείο ήσουν πολύ χαρούμενος, θέλεις να μοιραστείς μαζί μου τι σε έκανε να έχεις αυτά τα συναισθήματα; Με ενδιαφέρει πολύ να σε ακούσω».
Διαβάστε επίσης
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Δόκιμο Τακτικό Μέλος ΙΣΟΨ
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής
Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
& της Αμερικάνικης Ένωσης Ομαδικής Ψυχοθεραπείας (AGPA)
