γιατί το παιδί μου αντιδράει

Γιατί το παιδί μου αντιδράει;

Από πολύ μικρή ηλικία, τα παιδία σταδιακά μαθαίνουν να διαχειρίζονται τον λόγο και ανακαλύπτουν – θέτουν τα προσωπικά τους όρια. Σε μικρότερες ηλικίες το φαινόμενο αυτό παρατηρείται μέσα από την άρνηση ή την αντίδραση σε κάποια πρόσκληση του φροντιστή, ενώ όσο μεγαλώνουν αρκετές φορές ο λόγος τους έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με εκείνον του γονέα. Χρειάζεται όμως να αναλογιστούμε τους λόγους που κάνουν ένα παιδί να αντιδράει στις επιθυμίες των γονέων του.

Τι συμβαίνει στο σπίτι όταν το παιδί αντιδράει;

Όταν ένα παιδί αντιδράει και εν συνεχεία αντιμιλάει, δημιουργεί πολλά και δύσκολα συναισθήματα στους γονείς. Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Δημιουργούνται εντάσεις, οι τόνοι ανεβαίνουν, και οι γονείς πολύ συχνά καταλήγουν να βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Αρκεί να υποχωρήσουμε λίγο και να αναρωτηθούμε ποια ανάγκη εκφράζει ένα παιδί όταν λέει συνεχώς όχι; Ποιος είναι ο λόγος που συνεχώς «πηγαίνει κόντρα» σε αυτό που θέλουν οι γονείς; Τι μπορεί να προσπαθεί να μας επικοινωνήσει και τι είναι αυτό που τελικά διεκδικεί;

Γιατί λοιπόν ένα παιδί αντιδράει ή/και αντιμιλάει συνεχώς;

Μπορεί τα ερωτήματα να μοιάζουν πολλά, αλλά η απάντηση είναι μία: ένα παιδί αντιμιλάει γιατί μέσα από την άρνηση και την απόρριψη ανακαλύπτει τα όρια του! Και φυσικά σε αυτό το ταξίδι της προσωπικής ανακάλυψης χρειάζεται η υπομονή, το καθρέφτισμα και η καθοδήγηση των γονέων. 

Από τη στιγμή λοιπόν που τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους, και ανακαλύπτουν το πόσο εξαρτώνται από τους γονείς, προσπαθούν σιγά σιγά να δομήσουν τη προσωπικότητα τους.

Μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών που σταδιακά ένα παιδί αρχίζει να κινείται σε νέα πλαίσια (σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες), κοινωνικοποιείται, λαμβάνει διαφορετικές εικόνες και αναπτύσσει την κριτική του σκέψη και την αντίληψη του, παλεύει να θέσει και εκείνο τα δικά του όρια μέσα στο σπίτι. Αναζητά τρόπους να εκφράσει τις ανάγκες του, να ακουστούν οι επιλογές του και να ανακαλύψει τον ρόλο που έχει και εκείνο μέσα στην οικογενειακή δομή.

«Όταν ήμουν στην ηλικία σου εγώ δεν τόλμαγα να πω όχι»

Μία ατέρμονη εσωτερική διαμάχη που βιώνουν οι γονείς, είναι εκείνη με τα προσωπικά τους βιώματα από την παιδική τους ηλικία, και πως θα καταφέρουν να γίνουν ένα καλύτερο γονικό πρότυπο για τα παιδιά τους. Η φράση αυτή ακούγεται συχνά τόσο από απελπισμένους και εξουθενωμένους πλέον γονείς, που νιώθουν να έχουν χάσει κάθε έλεγχο στις παρορμήσεις τον παιδιών τους, όσο και από το λοιπό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, που πάντα έχει μία επικριτική στάση απέναντι στην διαπαιδαγώγηση των….άλλων παιδιών. Γιατί έξω από τον χορό, όλοι κρίνουν!

Τι άλλαξε όμως με τα χρόνια; Γιατί τα παιδιά ολοένα και περισσότερο αντιδρούν και φέρνουν αντιρρήσεις; Γιατί κινούμαστε αντίθετα στις αναχρονιστικές πεποιθήσεις που θέλουν τα παιδιά υπάκουα, σε απόλυτη αρμονία και σύμπνοια με τις επιθυμίες του γονέα για να νιώθουν αποδεκτά; Οι εποχές αλλάζουν, και αναγνωρίζουμε πως τα παιδιά έχουν ανάγκες. Έχουν επιθυμίες. Έχουν δικαιώματα. Και το βασικότερο, δεν είναι ναρκισσιστικές προεκτάσεις των γονέων τους, αλλά αυτόνομες προσωπικότητες.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτά τα δεδομένα, η ανάπτυξη και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών βασίζεται στην ελευθερία, την αποδοχή, την έκφραση και την μίμηση. Οι γονείς καλούνται να έχουν χώρο για τα παιδιά και να τα βοηθούν. Μπορεί το έργο να μοιάζει πιο δύσκολο και να επιβαρύνει με αρκετές παραπάνω ευθύνες τους γονείς, αλλά το αποτέλεσμα οδηγεί σε ενήλικες με αυτοπεποίθηση και ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Όταν ένα παιδί αντιμιλάει, σε κάτι αντιδράει, κάτι προσπαθεί να επικοινωνήσει!

Από τη παιδική ηλικία, μέχρι και την εφηβεία τα παιδιά βρίσκουν τρόπους να επαναστατήσουν. Αρκεί να μην συγχέουμε ένα παιδί που μιλάει με ένα αγενές παιδί. Η αγένεια σχετίζεται με τη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού και έχει να κάνει άμεσα με το περιβάλλον του. Αν το περιβάλλον αντιμετωπίζει το παιδί ή τους άλλους με ασέβεια, υπεροψία και υποτίμηση, πρώτα πρέπει να αναζητήσουμε μέσα μας τα ερεθίσματα που λαμβάνει το παιδί και να μην επιρρίψουμε τις ευθύνες απευθείας σε εκείνο. Τα παιδιά είναι καμβάδες, που ζωγραφίζονται μέσα από τις εικόνες που τους δίνουμε ως πρότυπα.

Αν λοιπόν έχουμε δουλέψει με τις αξίες στην επικοινωνία και τον σεβασμό προς τους άλλους με το παιδί μας, ο λόγος που αντιμιλάει είναι γιατί προσπαθεί να μας πει κάτι. Η αντίδραση σε κάθε ηλικιακό στάδιο εκφράζεται διαφορετικά.

Μη φοβάστε τις αντιδράσεις των παιδιών σας. Αντιθέτως ακούστε τις προσεκτικά και δώστε τους βάση.

Αν η σχέση με τα παιδιά σας έχει γερά θεμέλια, και βασίζεται στη εμπιστοσύνη, ένα αντιδραστικό παιδί απλά προσπαθεί κάτι να επικοινωνήσει. Και αν βρει αποδέκτη, θα νιώσει ασφάλεια, θα συντονιστεί και θα συμμορφωθεί στους κανόνες που θεσπίζεται και συνδημιουργείτε μαζί σαν οικογένεια.

Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας | Ψυχολογία, ΒΑ

Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία
Παιδοψυχολογία & Ψυχολογία Εφήβου
Μέλος Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
Υπερείδου 6, Ηλιούπολη | 6945494044
mariafounda.com

Περισσότερα άρθρα