Σήμερα προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα δίδυμα παιδιά. Το παρόν άρθρο ενδέχεται να είναι αρκετά διαφορετικό, καθώς έρχεται και από την επαγγελματική μου ιδιότητα, αλλά και από την προσωπική μου. Ως άτομο που έχει μια δίδυμη αδελφή, μπορώ να πω πως είναι το πιο όμορφο δώρο που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος.
Αυτό συμβαίνει καθώς, όπως καταλαβαίνουμε, είναι ο πιο «αντικειμενικός» τρόπος που μπορεί κανείς να ερευνήσει τέτοια ζητήματα, μιας και τα δίδυμα παιδιά γεννιούνται ταυτόχρονα και έχουν τα ίδια ερεθίσματα πριν καν γεννηθούν. Φυσικά, δεν είναι όλα τα δίδυμα ζεύγη το ίδιο.
Υπάρχουν τα μονοζυγωτικά (πανομοιότυπα), με βάση τα οποία γίνονται συνήθως οι έρευνες. Ο δεύτερος τύπος δίδυμων είναι τα διζυγωτικά, τα οποία συνήθως δε μοιάζουν τόσο πολύ και αντιμετωπίζονται σαν τυπικά αδέλφια. Σε αυτή την περίπτωση, τα αδέλφια μπορεί να είναι ακόμη και διαφορετικού φύλου. Όλοι μας νομίζω μπορούμε να καταλάβουμε γιατί τα δίδυμα θεωρούνται τόσο γλυκό θέαμα! Όμως υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από αυτά. Όπως είναι η παράλειψη γενιάς, η αριστεροχειρία και πολλοί ακόμη.
Αυτή την ερώτηση την ακούω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, με διάφορες παραλλαγές όπως «νιώθεις κάτι, όταν συμβαίνει κάτι στην αδελφή σου;» και πολλά αλλά. Αναμφίβολα τα δίδυμα παιδιά επικοινωνούν με έναν ιδιαίτερο τρόπο, ας μην ξεχνάμε πως ενώ όλοι οι υπόλοιποι έρχονται στη ζωή μόνοι, εκείνα έχουν το ένα το άλλο από την κοιλιά. Είναι σχεδόν διαρκώς μαζί, πεινούν ταυτόχρονα, κοιμούνται ταυτόχρονα, άρα καταλαβαίνουμε πως σίγουρα η επικοινωνία μεταξύ τους έχει ιδιαιτερότητες.
Δεν θα έλεγα πως πράγματι επικοινωνούν με το μυαλό από απόσταση, αλλά σίγουρα μπορούν να καταλάβουν το ένα τι σκέφτεται το άλλο και πολλές φορές σκέφτονται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο, ακόμη και εάν οι χαρακτήρες τους διαφέρουν. Φυσικά, πρέπει να πω πως είναι μια μοναδική εμπειρία να μοιράζεσαι σκέψεις με κάποιον χωρίς να μιλάς. Ίσως, το βιώνει ο καθένας μας με φίλους ή συντρόφους. Φανταστείτε αυτή την επικοινωνία να την έχετε σε μόνιμη σχεδόν βάση.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερο δώρο από έναν άνθρωπο που μπορείς να εμπιστευτείς απόλυτα. Ποιον όμως μπορείς να εμπιστευτείς απόλυτα; Στα δίδυμα είναι σχεδόν δεδομένο. Ποτέ δε σκέφτηκα δεύτερη φορά να πω κάτι στην αδερφή μου. Όσο κακή και δύσκολη κι αν ήταν αυτή η σκέψη, ήξερα και ξέρω πως έχω κάποιον να την μοιραστώ, κάποιον που δε θα μου ασκήσει κριτική, που τον ενδιαφέρει το καλό μου, που δε θα με υποτιμήσει, αλλά θα προσπαθήσει να με βοηθήσει. Σε κάθε δύσκολη στιγμή έχεις ένα χέρι βοηθείας, το οποίο είναι «δεδομένο». Δεν ξέρω ποια άλλη σχέση στον κόσμο μπορεί να στα προσφέρει όλα αυτά.
Το δυσκολότερο ζήτημα για τα δίδυμα παιδιά είναι η ατομικότητα. Συχνά ο κόσμος γύρω αντιμετωπίζει τα παιδιά αυτά ως ένα. Πόσες φορές ακούμε «Θα πάω στις δίδυμες»; Ακόμη και στο σχολείο δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των παιδιών από πλευράς καθηγητών ή συμμαθητών. Ακόμη και οι φιλίες πολλές φορές είναι δύσκολες για τα δίδυμα παιδιά, καθώς θεωρούνται ένα. Εάν κάποιος δε συμπαθεί το ένα παιδί, αυτόματα αποκλείεται και το δεύτερο. Είναι σα να μην μπορούν τα παιδιά να αναπτύξουν την προσωπικότητα τους το ένα ανεξάρτητα από το άλλο.
Οι γονείς συχνά δεν αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα δίδυμα σχετικά με την ατομικότητα τους. Ντύνουν τα παιδιά με τα ίδια ρούχα, επιλέγουν ένα άθλημα και για τα 2 παιδιά, δραστηριότητες που να βολεύουν κλπ. Συχνά τα παιδιά με τον τρόπο αυτό ματαιώνονται, ιδίως εάν κάτι δεν τους αρέσει ή δεν τα πάνε καλά, σε αντίθεση με το άλλο παιδί. Όλοι τα συγκρίνουν από την εμφάνιση, τις επιδόσεις στο σχολείο, το άθλημα, τη συμπεριφορά.
Χωρίς αμφιβολία, η πιο σημαντική πρόκληση για τους γονείς είναι να αναπτύξουν μια ζωντανή και ξεχωριστή σχέση με το κάθε παιδί. Μια ξεχωριστή σχέση με τον γονέα θα προστατεύσει τα δίδυμα από το να υπερ-ταυτιστούν μεταξύ τους. Η δημιουργία και η ανάπτυξη της ατομικότητας είναι το θεμέλιο για μια συνολική ψυχική και σωματική ευεξία για τα δίδυμα. Δίνοντας στα παιδιά σας τη δυνατότητα να επιλέξουν τη δική τους κατεύθυνση, θα τους επιτρέψετε να αναπτύξουν μια μοναδική αίσθηση του εαυτού τους πιο ελεύθερα και φυσικά.
Η ατομικότητα κάθε παιδιού βασίζεται στην προσκόλληση γονέα-παιδιού και στη δίδυμη προσκόλληση. Τα δίδυμα παιδιά αναπτύσσουν δύο ταυτότητες, αυτή της διδυμίας αλλά και την ατομική. Όταν τα παιδιά ταυτίζονται υπερβολικά μεταξύ τους, η σχέση γονέα παιδιού μπαίνει στο περιθώριο. Αυτό ίσως βοηθά σε περιπτώσεις αδιαφορίας του γονέα, αλλά όχι σε άλλες. Τα δίδυμα παιδιά μπορεί να βιώνουν ενοχές και να βάζουν εμπόδια στον εαυτό τους, ώστε να μην πληγώσουν το άλλο παιδί και να μη θεωρηθούν «καλύτερα» σε κάτι.
Ακόμη, πολλές φορές μπορεί να μην μπορούν να διαφοροποιηθούν. Στο σχολείο, πάντα μου ήταν αδιάφορο εάν κάποιος με συμπαθούσε ή έλεγε κάτι για εμένα. Εάν όμως άκουγα κάτι για την αδελφή μου, ήταν σα να μιλούσε κάποιος για εμένα πολλαπλασιασμένο επί εκατό. Θύμωνα και πάντα έμπαινα μπροστά, το ίδιο και η αδελφή μου. Αυτό το συναίσθημα, δεν παύει ποτέ να υπάρχει (ακόμη και σήμερα), αλλά σίγουρα η διαφοροποίηση στην ενήλικη ζωή μας κάνει να σκεφτόμαστε πιο σφαιρικά και να αναγνωρίζουμε τη διαφορετικότητα του άλλου.
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)