04 Μάι Το παιχνίδι ως πολύτιμο εργαλείο μάθησης
Πώς το παιχνίδι μπορεί να αξιοποιηθεί εκπαιδευτικά στο σχολείο, στα εξατομικευμένα προγράμματα αλλά & στο σπίτι;
Στις πρώτες τάξεις του σχολείου τα παιδιά πρέπει να αποκτήσουν πολλές γνώσεις και δεξιότητες σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αξίζει να σκεφτεί κανείς πως ένας μέσος μαθητής του Νηπιαγωγείου μπορεί να μετράει με άνεση από το ένα έως το δεκατέσσερα. Ο ίδιος μαθητής, ολοκληρώνοντας την Τρίτη Δημοτικού πρέπει να ξέρει ένα μέρος των κανόνων της ορθογραφίας και να τους εφαρμόζει, να γράφει μικρά κείμενα, να κάνει πρόσθεση, αφαίρεση και πολλαπλασιασμό και ενδεχομένως και κάποιες διαιρέσεις.
Επιπλέον, με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα – αυτό που όλοι μας αποκαλούμε ΥΛΗ- ένας μαθητής των 9 ετών κατέχει βασικές γνώσεις ιστορίας, γεωγραφίας και φυσικής. Με μια γρήγορη ματιά, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν πολλή δουλειά! Το παιχνίδι είναι το εργαλείο με το οποίο η φύση προίκισε τα παιδιά για να ανακαλύψουν τον κόσμο.
Φαίνεται πως το παιχνίδι αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσον διδασκαλίας για τους μαθητές όλων των ηλικιών.
Μέσα από την εμπειρία των εκπαιδευτικών προκύπτει πως σε όλο αυτό το έργο, το παιχνίδι κατέχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Πολύ συχνά, οι παιγνιώδεις διαδικασίες αποτελούν ιδανική προσέγγιση όχι μόνον για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής δυσκολία αλλά για όλους τους μαθητές – ανεξάρτητα από την ηλικία τους.
Το παιχνίδι βοηθάει τα παιδιά να εξασκήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για το σχολείο με έναν απίστευτα αποτελεσματικό τρόπο. Όταν οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να καταπιαστούν με ένα σωστά σχεδιασμένο παιχνίδι που είναι κατάλληλα ενταγμένο στη μαθησιακή διαδικασία, χαλαρώνουν και συγκεντρώνονται ταυτόχρονα. Το παιδί που είναι χαλαρό και ταυτόχρονα συγκεντρωμένο βρίσκεται στην ιδανική κατάσταση για να μάθει.
Διαβάστε επίσης
Τι μας διδάσκουν τα ίδια τα παιδιά για το παιχνίδι
Καθημερινά, δουλεύοντας με παιδιά, συγκεντρώνω όλο και περισσότερες αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα του παιχνιδιού και την αναγκαιότητα ένταξής του στη μαθησιακή διαδικασία αλλά και στα προγράμματα παρέμβασης και αποκατάστασης Μαθησιακών Δυσκολιών.
Ο Γιάννης πηγαίνει στην Πρώτη Δημοτικού και δυσκολεύεται στα Μαθηματικά. Ταυτόχρονα, του είναι αδύνατον να καθίσει στην καρέκλα και να συγκεντρωθεί στο υλικό που του δίνω. Τα φύλλα εργασιών και ασκήσεων, ούτε που τα κοίταγε. Έτσι καταλήξαμε να παίζουμε παιχνίδια, Μαθηματικά Παιχνίδια. Όταν παίζαμε με τα ζάρια και συγκρίναμε τους αριθμούς, τους προσθέταμε, τους αφαιρούσαμε, κρατάγαμε το σκορ με τις νίκες και τις ήττες έδειχνε ζήλο, προθυμία αλλά και προσήλωση. Κι όμως, όλα τα παιχνίδια με τα ζάρια εμπεριείχαν όλες του τις ασκήσεις και τα προβλήματα των φυλλαδίων.
Ο Γιάννης εξασκούνταν συστηματικά και με πολλή θετικό συναίσθημα με όλα όσα του προκαλούσαν αποστροφή «στην χάρτινη μορφή» τους.
Η Μιχαέλα πηγαίνει στη Δευτέρα Δημοτικού και δυσκολεύεται πάρα πολύ στην ανάγνωση. Έχει προσπαθήσει πολύ και έχει απογοητευτεί εντελώς. Ήταν αρνητική στο να προσπαθήσει επιπλέον και έδειχνε να στεναχωριέται πολύ κάθε φορά που της ζητούσα να διαβάσουμε. Προκειμένου να τη βοηθήσω, παίζαμε παιχνίδια με ήχους και γράμματα. Εξασκούνταν στην αντίληψη των ήχων γραμμάτων μέσα από διάφορα παιχνίδια, ακόμα και κρυφτό ή κυνήγι συλλαβών και λέξεων – αντίστοιχο με τα γνωστά σε όλους μας κρυφτό και κυνήγι αυγών ή θησαυρού. Η Μιχαέλα χαλάρωνε και συγκεντρωνόταν πολύ εξαιτίας της επιθυμίας της να κερδίσει. Χωρίς να το καταλαβαίνει, χαλάρωνε, προσπαθούσε να τα καταφέρει.
Η Μιχαέλα μάθαινε ανάγνωση χωρίς να το καταλαβαίνει. Τίποτα δεν της θύμιζε τη διαδικασία της ανάγνωσης και την αμηχανία που αισθανόταν. Σταδιακά, εξοικειώθηκε με την αναγνώριση των ήχων, των συλλαβών αλλά και μικρών συχνών λέξεων. Όσο καταλάβαινε πως τα κατάφερνε σε κάτι που στο παρελθόν τη δυσκόλευε τόσο πολύ, τόσο ήθελε να συμμετέχει σε καθήκοντα ανάγνωσης. Το κορίτσι αυτό μέσα σε λίγους μήνες κατέκτησε τον μηχανισμό ανάγνωσης, εξασκήθηκε αρκετά και κατά τους πρώτους μήνες της φοίτησής της στην Τρίτη Τάξη έτεινε να τελειοποιήσει τον μηχανισμό της ανάγνωσης.
Ο Νικόλας ήταν ένα μικρό αγόρι του νηπιαγωγείου που με επισκέφτηκε εξαιτίας της ανυπομονησίας του να μάθει να διαβάζει μόνος του. Λάτρευε τα βιβλία και ήθελε να μπορεί να διαβάζει χωρίς να έχει ανάγκη κανέναν. Μόνο που σε αυτήν την ηλικία ένα τυπικό μάθημα κάθε άλλο παρά τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα είχε.
Τα παιχνίδια ανάγνωσης, οι κάρτες, οι ψευδολέξεις, η κρεμάλα και μια σειρά από πολλά άλλα του άνοιξαν ένα παράθυρο στον κόσμο των λέξεων και στον κόσμο των βιβλίων, που τόσο πολύ αγαπούσε.
Τέλος, η Αντωνία χρειαζόταν βοήθεια στο γράψιμο. Η λεπτή και η αδρή της κίνηση χρειάζονταν βελτίωση. Η φορά των γραμμάτων της τη δυσκόλευε πολύ αλλά κι ο τρόπος που σχημάτιζε τα σύμβολα τα έκανε δυσανάγνωστα. Τα παιχνίδια επιστρατεύτηκαν για άλλη μια φορά μαζί με υλικά όπως αλεύρι, ζάχαρη και λογιών λογιών ζυμάρια, καλούπια και σφραγίδες.
Διαβάστε επίσης
Γιατί οι γονείς να αξιοποιήσουν το παιχνίδι
Τo παιχνίδι αποτελεί έναν καλό τρόπο για τους γονείς να συμμετέχουν και να εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία των παιδιών τους, χωρίς να κάνουν κατάχρηση του ρόλου τους αλλά και του ρόλου του δασκάλου – η συμμετοχή των γονέων βοηθάει πάντα. Πώς θα μπορούσε να ήταν αλλιώς; Οι γονείς είναι οι σημαντικότεροι ενήλικες στη ζωή ενός παιδιού.
Όταν λοιπόν εμείς, ως γονείς, ενδιαφερόμαστε, νοιαζόμαστε και συμμετέχουμε στη μαθησιακή διαδικασία του παιδιού μας με τον σωστό τρόπο, αποτελούμε παράδειγμα με τη στάση μας. Εμπνέουμε και διδάσκουμε τα παιδιά μας ταυτόχρονα πως η μάθηση είναι μία πορεία που απαιτεί προσπάθεια και συγκέντρωση, η μάθηση είναι σαν ένα παιχνίδι δεξιοτήτων που βάζεις τα δυνατά σου για να κερδίσεις και κάθε μέρα βελτιώνεσαι!
Μη χάνετε χρόνο, βρείτε κατάλληλα εκπαιδευτικά παιχνίδια και παίξτε με τα παιδιά σας, τα οφέλη είναι πολλά!
Διαβάστε επίσης
Μαρία Κοκκινιώτη
Εκπαιδευτικός – Ειδική Παιδαγωγός
Μindset: Fulfill the Potential
Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων
Ονομάζομαι Μαρία Κοκκινιώτη και είμαι Εκπαιδευτικός – Ειδική Παιδαγωγός. Σπούδασα Παιδαγωγικά, έκανα το μεταπτυχιακό μου στις Νευροεπιστήμες και έλαβα εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Ως υποψήφια διδάκτωρ, μελετάω τον Λόγο και συγκεκριμένα τον Προφορικό Λόγο. Τους τελευταίους μήνες εργάζομαι για το Mindset, έναν χώρο υποστήριξης μαθητών και γονέων. Δουλεύοντας καθημερινά με παιδιά, κατάλαβα πώς όταν ο ενήλικας, γονέας ή εκπαιδευτικός, καταφέρνει να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους… η πραγματικότητα μπορεί να ξεπεράσει τη φαντασία. Ο κόσμος που αντιλαμβάνονται, διαφέρει από αυτόν που εμείς συλλαμβάνουμε (Lavy – Bruhl, 1910).
