29 Οκτ ΔΕΠ-Υ Ενηλίκων: Πώς αναγνωρίζεται;
Η ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητας) αποτελεί μια από τις πιο συχνές διαγνώσεις διαταραχών σε παιδιά. Δεν είναι λίγες οι μελέτες και οι τεχνικές παρέμβασης που πραγματοποιούνται για τα ανήλικα άτομα με αυτήν την διαταραχή. Τι συμβαίνει όμως στην ενήλικη ζωή του ατόμου με ΔΕΠ-Υ; Παύουν τα συμπτώματα; Εξαλείφεται η διαταραχή; Και αν όχι, γιατί η διάγνωση και η παρέμβαση είναι τόσο περιορισμένη, κυρίως στη χώρα μας, για τους ενήλικες;
Η ΔΕΠ-Υ δεν εξαφανίζεται από το άτομο που πάσχει. Ωστόσο στην ενήλικη ζωή πολλά από τα συμπτώματα τείνουν να εξομαλύνονται σε σημαντικό βαθμό. Το γεγονός αυτό, αλλά και το ότι δεν υπάρχει κάποια ιατρική εξέταση που μπορεί να πραγματοποιηθεί για κλινική διάγνωση. Αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες στη διάγνωση της ΔΕΠ-Υ στους ενήλικες. Έτσι, παρατηρείται ένα φαινόμενο όπου άτομα με την συγκεκριμένη διαταραχή δεν είχαν πάρει διάγνωση ως παιδιά και φτάνουν να είναι ενήλικες με πολλές δυσκολίες, για τις οποίες δεν έλαβαν ποτέ ουσιαστική κι εξειδικευμένη βοήθεια.
Κύρια Συμπτωματολογία στη ΔΕΠ-Υ ενηλίκων
Όπως και στα παιδιά, έτσι και στους ενήλικες είναι πολύ συχνό να υπάρχει δυσκολία συγκέντρωσης ή και πιθανή υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Καθώς όμως αλλάζουν οι υποχρεώσεις, οι συνθήκες και η καθημερινότητα ενός ενήλικα, αλλάζει και ο τρόπος που εκδηλώνεται.
Συμπτώματα διαταραχής συγκέντρωσης
Η αδυναμία προσοχής και συγκέντρωσης είναι και στους ενήλικες από τα πιο συχνά συμπτώματα. Αυτό συνεπάγεται την δυσκολία παραμονής του ατόμου σε συγκεκριμένο αντικείμενο η δραστηριότητα για αρκετό χρόνο. Έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να ξεκινάει κάτι και να το αφήνει στη μέση, ενώ πιθανότατα ενδιάμεσα να έχει καταπιαστεί με κάτι άλλο και να χάνει τον αρχικό στόχο. Μάλιστα αυτό γίνεται πιο έντονο σε περίπτωση που αυτό που κάνει δεν του τραβάει το ενδιαφέρον και δεν αποτελεί μεγάλο κίνητρο.
Είναι πιθανό να δυσκολεύεται να διαχειρίζεται περισσότερα από ένα πράγματα ταυτόχρονα & να στρέφει την προσοχή του από κάτι σε κάτι άλλο που μπορεί να χρειάζεται μια δεδομένη στιγμή.
Ακόμη, ο ενήλικας με ΔΕΠ-Υ μπορεί να αντιμετωπίζει πρόκληση όταν χρειάζεται να ακούσει ή να διαβάσει και να συγκρατήσει οδηγίες ή πληροφορίες, ιδίως αν δεν είναι σύντομες, με αποτέλεσμα να ξεκινάει μια εργασία και να μη μπορεί να την ολοκληρώσει αποτελεσματικά. Αγνοεί συχνά τις λεπτομέρειες, κάνει λάθη απροσεξίας και τον χαρακτηρίζει η έλλειψη οργάνωσης.
Γενικά, οποιοδήποτε ερέθισμα μπορεί να του διασπάσει την προσοχή κι έτσι να δίνει την εικόνα του ονειροπόλου ή ενός ατόμου που αδιαφορεί. Σε συνδυασμό μάλιστα και με τις συναισθηματικές διακυμάνσεις που μπορεί να παρουσιάζει, αλλά και στη δυσκολία να τηρήσει υποσχέσεις και δεσμεύσεις το άτομό συχνά αντιμετωπίζει προβλήματα στα επαγγελματικά του, στις διαπροσωπικές του σχέσεις και στα οικογενειακά του ζητήματα.
Συμπτώματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας
Η υπερκινητικότητα στους ενήλικες, τείνει πολλές φορές να εσωτερικεύεται και να υπάρχει μια έντονη “συναισθηματική κινητικότητα” που ξεσπά σε άγχος, εξωτερική κι εσωτερική ανησυχία, ανυπομονησία και νευρικότητα.
Tο άτομο χάνει εύκολα την αίσθηση του χρόνου και η υπομονή και η αναμονή φαντάζουν μεγάλες δυσκολίες, με αποτέλεσμα να διακόπτει συχνά τους άλλους να μη μπορεί να περιμένει τη σειρά του και να εκδηλώνει κινητική ανησυχία.
Διαβάστε επίσης
Η παρορμητικότητα του ενήλικα με ΔΕΠ-Υ μπορεί να εκδηλώνεται με αδυναμία ελέγχου και αναστολής. Συχνά δρα χωρίς να επεξεργαστεί την επιθυμία εκείνης της στιγμής και καταλήγει να δρα χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες. Αυτό συνεπάγεται προβλήματα οικονομικά, επαγγελματικά, οικογενειακά κ.λπ. Αυτή η παρορμητικότητα είναι επιπλέον επίφοβη στο να οδηγήσει το άτομο σε εθιστικές συμπεριφορές, όπως τζόγο, χρήση ουσιών, εθισμό στο αλκοόλ κ.α.
Συννοσηρότητα
Ένας ενήλικας με ΔΕΠ-Υ είναι πιθανό να χρειάζεται να αντιμετωπίσει και άλλες δυσκολίες που συνυπάρχουν ή και πυροδοτούνται από την διαταραχή αυτή. Καθώς οι δυσκολίες τους μπορεί να τους έχουν φέρει αντιμέτωπους με πολλαπλές αποτυχίες, bulling και κατά συνέπεια, με κακή αυτοεικόνα. Όλο αυτό μπορεί να δημιουργεί έφορο έδαφος για ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή και ροπή στην κατάχρηση ουσιών, καθώς ένα άτομο με ΔΕΠ-Υ έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει και τέτοιου είδους διαταραχές. Συχνό επίσης είναι το φαινόμενο η ΔΕΠ-Υ να συνυπάρχει με ΔΑΦ, τικς και δυσλεξία.
ΔΕΠ-Υ σε γυναίκες & άντρες
Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες με ΔΕΠ-Υ δεν έχουν την ίδια υπερκινητικότητα και την ίδια τάση για εμφάνιση παραβατικής συμπεριφοράς και εξάρτησης από ουσίες. Συνήθως όμως αναπτύσσουν ψυχοσωματικά και αποζητούν ψυχιατρική υποστήριξη.
Διαβάστε επίσης
Τέλος, γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι πολύ εύκολο να γίνει διάγνωση ΔΕΠ-Υ σε ενήλικα, αφού πολλά από τα συμπτώματα μπορεί να παρερμηνευτούν. Είναι εντυπωσιακό όμως το πόσα άτομα μπορεί να έχουν κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά και να έχουν ΔΕΠ-Υ χωρίς να το γνωρίζουν οι ίδιοι και το περιβάλλον τους και να έχουν περάσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους να κατακρίνονται, αντί να λαμβάνουν την απαραίτητη βοήθεια.
Κομνηνού Γεωργία
Η Γεωργία Κομνηνού είναι απόφοιτη του τμήματος Μηχανικών Αυτοματισμού, με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή, του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου και συνεχή επιμόρφωση στους τομείς της Ειδικής Αγωγής κι Εκπαίδευσης. Έχει εργασθεί ως καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ρομποτικής κι έχει πολυετή εμπειρία στην διδασκαλία αγγλικών σε παιδιά τυπικής και μη, ανάπτυξης. Επιπλέον, εργάζεται στον τομέα της Ειδικής Αγωγής σε ατομικά και ομαδικά πλαίσια. Οραματίζεται να συνδυάσει την Εκπαιδευτική Ρομποτική με την Ειδική Αγωγή, διατηρώντας παράλληλα το ενδιαφέρον και την αγάπη της για την ξενόγλωσση διδασκαλία.
