05 Ιούν Εκπαιδευτική ρομποτική: Ποιος είναι ο ρόλος της στην ειδική αγωγή;
Η εκπαιδευτική ρομποτική, τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει την εμφάνισή της στον χώρο της εκπαίδευσης πολύ δυναμικά. Ολοένα και αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον πολλών μαθητών να παίξουν, να μάθουν και να ανακαλύψουν μέσα από δραστηριότητες που έχουν ως βάση τη μηχανική και τον προγραμματισμό.
Αντίστοιχα και αρκετοί εκπαιδευτικοί, αναζητούν νέους, καινοτόμους τρόπους διδασκαλίας, που θα ακουμπούν πάνω στα ενδιαφέροντα των παιδιών. Ως εκ τούτου, επιδιώκουν περαιτέρω εκπαίδευση, ώστε να εντάξουν την εκπαιδευτική ρομποτική στο πρόγραμμα διδασκαλίας τους, αναγνωρίζοντας τα πολλαπλά οφέλη της.
Η εκπαιδευτική ρομποτική αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα εκπαίδευσης STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Μια μέθοδος, η οποία ξεκινάει με την αναζήτηση απάντησης σε ένα ερώτημα της καθημερινής ζωής. Καλλιεργεί δεξιότητες μέσω των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών, ενθαρρύνοντας την κριτική σκέψη. Όλα αυτά, στη ρομποτική, εξασκούνται μέσα από ομαδική εργασία και παιχνίδι.
Η εκπαιδευτική ρομποτική μπορεί να αξιοποιηθεί μόνο σε παιδιά τυπικής ανάπτυξης;
Σαφώς και όχι! Οι δεξιότητες που μπορεί να εξασκήσει η εκπαιδευτική ρομποτική σε πλαίσια ειδικής αγωγής, είναι επίσης πολλές και σημαντικές. Οι κυριότερες από αυτές είναι:
Ομαδικότητα:
Οι μαθητές χωρίζονται ανά ομάδες. Κάθε ομάδα συνεργάζεται για να βρει τη λύση σε κάποιο ερώτημα ή πρόβλημα. Με την κατάλληλη υποστήριξη από τον εκπαιδευτικό, τα παιδιά βοηθιούνται στο να μάθουν να εργάζονται ομαδικά και να συνεργάζονται, μέσα από μια δραστηριότητα που τους κινεί το ενδιαφέρον.
Είναι γνωστό πως κάθε παιδί θα διδαχθεί και θα συνεργαστεί ευκολότερα, αν αυτό γίνει με κάποιον τρόπο, μέσο ή παιχνίδι που τα εντυπωσιάζει ευχάριστα. Εξασκείται λοιπόν μια πολύ σημαντική δεξιότητα. Ιδίως για τα παιδιά που έχουν κοινωνικές δυσκολίες, επιλέγουν να είναι μόνα τους ή έχουν βιώσει απόρριψη από τους συνομήλικούς τους, λόγω των δυσκολιών τους.
Λεπτή κινητικότητα:
Η εκπαιδευτική ρομποτική μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και από την προσχολική ηλικία. Με τον κατάλληλο εξοπλισμό για το συγκεκριμένο ηλικιακό επίπεδο και με έμφαση στο κομμάτι της μηχανικής, όπως κατασκευή, αποδόμηση, αναπροσαρμογή ενός ρομπότ με χρήση δομικών στοιχείων (τουβλάκια, γρανάζια, άξονες κ.λπ.), μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και σε πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης. Σαφώς όμως και μεγαλύτερα παιδιά με κινητικές δυσκολίες, όπως κινητική δυσπραξία, μπορούν να εξασκήσουν την παραπάνω δεξιότητα εξίσου.
Διαβάστε επίσης
Συγκέντρωση:
Η κατασκευή ρομπότ, αναζήτηση λύσης και ο προγραμματισμός που εφαρμόζονται στην εκπαιδευτική ρομποτική, ενισχύουν τη συγκέντρωση του μαθητή. Μάλιστα, σε περιπτώσεις που η συγκέντρωση της προσοχής είναι μειωμένη (όπως σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ, ΔΑΦ, ΔΑΔ κ.α.) είναι πολύ σημαντικό να βρίσκουμε τρόπους να διατηρήσουμε το ενδιαφέρον των παιδιών. Στόχος είναι σταδιακά να αυξηθεί ο χρόνος που παραμένουν συγκεντρωμένα σε μία δραστηριότητα.
Επίλυση προβλημάτων:
Μια πολύ σημαντική δεξιότητα που είναι σημαντικό να εξασκείται σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο εύρος δραστηριοτήτων, πάντα σύμφωνα με το αναπτυξιακό στάδιο και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού. Η εκπαιδευτική ρομποτική παρέχει πολλές τέτοιες ευκαιρίες. Η κατασκευή και ο προγραμματισμός ρομπότ συχνά προκύπτουν σαν μια εργασία για αναζήτηση λύσης ενός προβλήματος της καθημερινότητας και με αυτήν την φιλοσοφία μπορεί να εφαρμοστεί κυρίως σε παιδιά με μικρότερες δυσκολίες.
Για παιδιά με πιο σοβαρές δυσχέρειες, υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής της εργασίας σε πιο απλή μηχανική (κατασκευή ρομπότ με απλά δομικά στοιχεία) και αρκετά απλουστευμένο προγραμματισμό που να πραγματοποιείται απλά με το πάτημα κουμπιών με τη σωστή σειρά. Σαφώς, απαιτείται κατάλληλος εξοπλισμός.
Επαφή με όλους τους τομείς του ακρωνυμίου STEM:
Τα παιδιά ανακαλύπτουν έννοιες τη φυσικής (όπως τη βαρύτητα, την ανάκλαση του φωτός κ.α.). Πειραματίζονται με τεχνολογικά μέσα ( αισθητήρες, Η/Υ κ.α.). Εισάγονται στη μηχανική, προσπαθώντας να κατασκευάσουν το ρομπότ τους και καλούνται να βρουν λύσεις σε δυσκολίες. Αυτό ποικίλει ανάλογα με τις δυνατότητες των παιδιών.
Για παιδιά με έντονες δυσκολίες, η λύση που μπορεί να κληθούν να βρουν ίσως να είναι το πώς να σταθεί όρθια η κατασκευή τους ή πώς να κουμπώσουν κάποιο δομικό στοιχείο πάνω σε αυτήν. Για παιδιά με περισσότερες δεξιότητες, ο βαθμός δυσκολίας θα είναι πιο αυξημένος. Ακόμη, ο τομέας των μαθηματικών εισάγεται με απλούς τρόπους, όπως αρίθμηση και ανάλογα των δεξιοτήτων των παιδιών, η πολυπλοκότητα μπορεί σταδιακά να αυξάνεται.
Νέοι τρόποι σκέψης:
Η εκπαιδευτική ρομποτική ανοίγει μονοπάτια για νέους τρόπους σκέψης. Αναπτύσσει τη λογική σκέψη, βοηθάει τα παιδιά να αντιληφθούν βιωματικά τη σχέση αιτίου – αποτελέσματος. Τα εισάγει στην αλγοριθμική λογική, μέσω απλών τρόπων που ξεκινούν από το πάτημα κουμπιού. Ως και στη χρήση πλατφόρμας προγραμματισμού, προσαρμοσμένη για παιδιά.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ειδικής αγωγής
Ένας εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, είναι αναγκαίο να έχει λάβει κατάρτιση, ώστε να είναι σε θέση να:
- Προσαρμόσει την σύσταση των ομάδων κατάλληλα, για την καλύτερη συνεργασία των μελών, λαμβάνοντας υπόψη πολλαπλούς παράγοντες, όπως ηλικία, ενδιαφέροντα, δεξιότητες, δυσκολίες κ.λπ.
- Εξετάσει με πόσα μέλη λειτουργεί καλύτερα η κάθε ομάδα
- Επιλέξει κατάλληλο εξοπλισμό ανά περίπτωση
- Γνωρίζει τις βασικές αρχές του STEM και με ποιο τρόπο διεξάγεται.
Λαμβάνοντας τα παραπάνω υπόψη, θα μπορούσε να προταθεί η εκπαιδευτική ρομποτική να αποτελεί ένα υποστηρικτικό πρόγραμμα στην ειδική αγωγή που να εξασκεί κινητικές, νοητικές και κοινωνικές δεξιότητες, μέσω παιχνιδιού.
Χρειάζεται όμως εκπαιδευτικούς με κατάρτιση τόσο στην ειδική αγωγή, όσο και στην εκπαιδευτική ρομποτική. Η κατάρτιση σε συνδυασμό με τη διάθεση και την ευρηματικότητα είναι η συνταγή για ένα ευχάριστο πρόγραμμα, που τα παιδιά θα αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και θα το απολαύσουν.
Διαβάστε επίσης
Γεωργία Κομνηνού
Καθηγήτρια αγγλικών
Εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή
email: tzokomninou@gmail.com
τηλ: 6972019725
Η Γεωργία Κομνηνού είναι απόφοιτη του τμήματος Μηχανικών Αυτοματισμού, με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή, του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου και συνεχή επιμόρφωση στους τομείς της Ειδικής Αγωγής κι Εκπαίδευσης. Έχει εργασθεί ως καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ρομποτικής κι έχει πολυετή εμπειρία στην διδασκαλία αγγλικών σε παιδιά τυπικής και μη, ανάπτυξης. Επιπλέον, εργάζεται στον τομέα της Ειδικής Αγωγής σε ατομικά και ομαδικά πλαίσια. Οραματίζεται να συνδυάσει την Εκπαιδευτική Ρομποτική με την Ειδική Αγωγή, διατηρώντας παράλληλα το ενδιαφέρον και την αγάπη της για την ξενόγλωσση διδασκαλία.
