05 Μάι Πώς θα μάθει το παιδί να χρησιμοποιεί την τουαλέτα;
Ως συνέχεια του άρθρου με θέμα την συχνή ενούρηση και ακράτεια, προέκυψε το σημερινό άρθρο με θέμα: πώς θα μάθει το παιδί να χρησιμοποιεί την τουαλέτα. Ένα ζήτημα που σκέφτονται όλοι οι γονείς όταν το παιδί μπαίνει στο δεύτερο (συνήθως) έτος της ηλικίας του. Ένα ζήτημα που φαντάζει βουνό. Σίγουρα είναι μία διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα, που χρήζει υπομονής και επιμονής, αλλά όχι κάτι ακατόρθωτο.
Έτσι στη συνέχεια θα αναπτύξουμε τρόπους και συμβουλές για το πώς θα βοηθήσουμε το παιδί να εγκαταλείψει σιγά σιγά την πάνα και να χρησιμοποιεί την τουαλέτα ή το γιογιό. Αυτό που πρέπει να μας γίνει ξεκάθαρο είναι πώς η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο και υπομονή, δεν είναι κάτι που θα το μάθει το παιδί επειδή το έκανε μία φορά. Οπότε γονείς μη τα παρατάτε!
Πότε το παιδί είναι έτοιμο να μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα;
1. Όταν αρχίζει να εκφράζει ενόχληση για την λερωμένη πάνα.
2. Όταν μπορεί να εκφράζει την ανάγκη του να πάει στην τουαλέτα.
3. Όταν μπορεί να ακολουθεί απλές βασικές οδηγίες.
4. Όταν μπορεί να ανεβάζει και να κατεβάζει μόνο του την πάνα -βρακάκι ή το εσώρουχο και το παντελόνι. Εκείνη την περίοδο χρησιμοποιείστε ρούχα τα οποία είναι άνετα και το παιδί μπορεί να τα βάλει και να τα βγάλει μόνο του.
5. Όταν η πάνα παραμένει στεγνή για 2 ώρες ή το παιδί ξυπνά στεγνό μετά τον μεσημεριανό ύπνο. Σημάδι ότι το παιδί ελέγχει τους σφιγκτήρες τους και «ορίζει» πότε θέλει να κάνει την ανάγκη του.
6. Όταν δείχνει από μόνο του ενδιαφέρον για όλη την διαδικασία, σας ρωτάει τι κάνετε στο μπάνιο, προσπαθεί να μιμηθεί τις συνήθειες σας, κάνει την ίδια διαδικασία όταν παίζει με τα παιχνίδια του.
7. Όταν αρχίζει να έχει τακτικό ωράριο ως προς τις κενώσεις.
Όλα όσα προαναφέρθηκαν είναι κάποια σημάδια που οι γονείς μπορείτε να παρατηρήσετε και στη συνέχεια να τα διαχειριστείτε για την εκπαίδευση του παιδιού. Μία μικρή συμβουλή στο σημείο αυτό θα ήταν να επιλέξετε καλοκαιρινούς μήνες για την εκμάθηση χρήσης της τουαλέτας, όπου το παιδί θα φοράει πιο λίγα ρούχα και θα είναι πιο απελευθερωμένο. Καθώς επίσης, καλό θα ήταν να μη συμβαίνουν άλλα γεγονότα, αλλαγές, που θα του προκαλέσουν άγχος εκείνη την περίοδο, π.χ. ερχομός νέου μέλους στην οικογένεια.
Πώς ξεκινάει η εκπαίδευση;
Αρχικά πρέπει το παιδί να εξοικειωθεί με το να κάθεται στην τουαλέτα. Πραγματοποιήστε λοιπόν συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα, με στόχο το παιδί να καθίσει εκεί για κάποιο χρονικό διάστημα (περίπου 1 λεπτό όπου σταδιακά θα αυξάνεται η χρονική διάρκεια).
Παρακινείστε το παιδί να μπαίνει στην τουαλέτα μαζί σας και να παρατηρεί τη συμπεριφορά σας. Έτσι, βλέπει πώς κατεβάζετε τα ρούχα σας, κάθεστε στην τουαλέτα και κάνετε τσίσα ή κακά, σκουπίζεστε, ανεβάζετε τα ρούχα σας, τραβάτε το καζανάκι και πλένετε τα χέρια σας. Προτείνεται να βλέπει άτομα του ίδιου φύλου. Εναλλακτικά ή ενισχυτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το αρκουδάκι – παιχνίδι για να δείξετε στο παιδί τι σημαίνει «πηγαίνω στην τουαλέτα» ή μέσω του μιμητικού παιχνιδιού με μια κούκλα – μωρό.
Αγοράστε ένα γιογιό και τοποθετείστε το στην τουαλέτα. (Κυκλοφορούν τόσα γιογιό μέχρι και ακριβή αντίγραφα της τουαλέτας των ενηλίκων με ήχο για το νερό (καζανάκι) και θήκη για το χαρτί υγείας.) Δείξτε στο παιδί πώς καθόμαστε. Αρχικά η διαδικασία γίνεται με τα ρούχα. Αφήστε το παιδί να καθίσει όση ώρα θέλει στο δοχείο με την πάνα ή χωρίς. Ακόμα και τα αγόρια στην αρχή τα βάζουμε καθιστά στο γιογιό καθώς είναι δύσκολο να μάθουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα και παράλληλα να είναι όρθια, να σημαδεύουν σωστά και ούτω καθεξής. Είναι μία διαδικασία που την μαθαίνουν μετέπειτα.
Καλό θα ήταν όταν το παιδί πλέον χρησιμοποιεί μόνο του το γιογιό, να του φοράτε πάνες βρακάκι καθώς έτσι το παιδί νιώθει την υγρασία και καταλαβαίνει πότε ξεχάστηκε και δεν πήγε στην τουαλέτα.
Σημαντικό επίσης είναι να εγκαταστήσετε το ειδικό παιδικό κάθισμα στην λεκάνη της τουαλέτας κι ένα σκαμνάκι για να μπορεί να ανεβαίνει μόνο του και να κάθεται άνετα. Μη μαλώσετε ποτέ το παιδί σε περίπτωση ατυχήματος ούτε να το κοροϊδεύετε γιατί έτσι μειώνετε την προσπάθεια του. Τέλος δείξτε του, τους σωστούς τρόπους υγιεινής. Πώς να σκουπίζονται, στα αγόρια να σηκώνουν το καπάκι και να μην λερώνουν καθώς και ότι πάντα πλένουμε να χέρια μας με άφθονο νερό και σαπούνι.
Όπως ήδη σας ανέφερα η εκπαίδευση του παιδιού στη χρήση της τουαλέτας απαιτεί υπομονή και επιμονή! Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες έως ότου ολοκληρωθεί. Μην δείξετε σημάδια ανυπομονησίας και μη μαλώνετε το παιδί. Εφοπλιστείτε με υπομονή και να είστε σίγουροι πώς το παιδί θα μάθει όσα του διδάξετε όσο χρόνο (και πάνες) χρειαστεί.
Πηγές:
Children’s Hospital Boston & Canadian Pediatric Society
Λάλου Σπυριδούλα
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σχολική Ψυχολογία
www.lalouspiridoula.blogspot.com
Ονομάζομαι Λάλου Σπυριδούλα και είμαι Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Διαθέτω πιστοποιημένες επιμορφώσεις και μεταπτυχιακούς τίτλους στη ψυχολογία και τη διαχείριση άγχους των παιδιών, την εκπαίδευση μεταναστών και τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερη. Επιπλέον, ασχολούμαι με την Ειδική Αγωγή, τη σχολική φοβία, τις διαφυλικές διαφορές, τον ιδρυματισμό και τη παιγνιοθερaπεία. Παράλληλα κάνω ιδιαίτερα μαθήματα αλλά και δημιουργική απασχόληση. Από το 2017, έχω δημιουργήσει την ιστοσελίδα: Teacher’s Blog, όπου εγώ και οι συνεργάτες μου, αναρτούμε προβληματισμούς, ιδέες, αντιλήψεις και συμβουλές γύρω από την εκπαίδευση, την οικογένεια, το σχολείο αλλά και την κοινωνία.
