Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνουμε δεύτερο παιδί;

11 Οκτ Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνουμε δεύτερο παιδί;

Posted at 08:00h in Ψυχολογία by Μαρία Αποστολοπούλου

Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται αν είναι καλύτερο για τα παιδιά τους να έχουν μικρή ή μεγάλη ηλικιακή διαφορά. Κάποιοι σκέφτονται «Ω, ας τελειώνουμε. Θα ξεμπερδέψουμε από τις πάνες και τα μπιμπερό ταυτόχρονα». Έτσι αποφασίζουν να κάνουν το δεύτερο παιδί αμέσως μετά το πρώτο. Δε σπανίζει μάλιστα αυτή η επιλογή να καθορίζεται από τη δική τους βιωματική εμπειρία, ως παιδιά. Ίσως αυτοί οι γονείς να έχουν μικρή ηλικιακή διαφορά με τα δικά τους αδέλφια, έχοντας βιώσει θετικά τη σχέση τους.

Άλλοι γονείς επιλέγουν να φέρουν τα παιδιά τους στον κόσμο με μεγάλη χρονική απόσταση μεταξύ τους, συνήθως με απώτερο σκοπό να μπορέσουν να δώσουν σε κάθε παιδί πιο εξατομικευμένη προσοχή. Ίσως αυτό να είναι ένα δοκιμασμένο μοντέλο στις οικογένειες από τις οποίες κατάγονται ή είναι κάτι που θα προτιμούσαν.

Μεγάλη ή μικρή η ηλικιακή διαφορά μεταξύ των αδελφιών επηρεάζει έντονα τις εμπειρίες των παιδιών. Προκλήσεις προκύπτουν όμως και στις δύο περιπτώσεις.

Όταν το δεύτερο παιδί έρχεται νωρίς…

Η θετική πλευρά του να έχει κανείς παιδιά κοντά σε ηλικία περιλαμβάνει το γεγονός ότι είναι έτοιμοι «συμπαίκτες». Μπορεί να έχουν παρόμοια ενδιαφέροντα και να αναπτύσσουν τις ίδιες δεξιότητες, διδάσκοντας το ένα το άλλο. Μπορεί να παίζουν κρυφτό μαζί, να στοιβάζουν κυβάκια και αργότερα να παίζουν επιτραπέζια μαζί ή να βοηθά το ένα το άλλο στα μαθήματα και τις εξωσχολικές δραστηριότητες. Ο δεσμός τους είναι συχνά πολύ ισχυρός.

Υπάρχουν όμως και κάποιες προκλήσεις. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν το δεύτερο παιδί είναι κοντά σε ηλικία με το πρώτο, τα αδέλφια αναπτύσσουν μια πιο ανταγωνιστική σχέση. Εάν φέρετε στον κόσμο το δεύτερο παιδί σας όταν το πρωτότοκό σας είναι ακόμα πολύ μικρό, τα δύο παιδιά έχουν τις ίδιες ανάγκες: να κρατιούνται αγκαλιά, να ταΐζονται, να αλλάζουν πάνες κτλ. Υπάρχει δηλαδή a priori «ανταγωνισμός» σε σχέση με τη φροντίδα σας, ακόμη και για το τίνος η σειρά είναι πρώτη ή δεύτερη.

Η προσαρμογή του πρωτότοκου στον ερχομό του αδελφιού του είθισται να είναι πιο δύσκολη όταν η ηλικιακή διαφορά είναι μικρή. Μερικές φορές το πρώτο παιδί μπορεί να νιώσει μια ισχυρότερη αίσθηση απώλειας της προσοχής των γονέων. Όχι μόνο νιώθει «εκθρονισμένο», αλλά οι ανάγκες του νεογέννητου είναι χρονοβόρες, επείγουσες και συχνά μπαίνουν μοιραία σε προτεραιότητα. Οπότε το πρωτότοκο πρέπει να περιμένει, βάζοντας τις λιγότερο επείγουσες ανάγκες του στο περιθώριο. Αυτή η εμπειρία μπορεί να το κάνει να ανησυχεί ότι το βρέφος λαμβάνει περισσότερη αγάπη από εκείνο.

Πάτησε την εικόνα & απόκτησε της πρόταση της επιστημονικής μας ομάδας & προετοίμασε το παιδί σου για το νέο μέλος της οικογένειας συζητώντας με αφορμή αυτό το παραμύθι!

Διαβάστε επίσης

Πώς θα μάθει το παιδί μου να μοιράζεται;

Μερικές φορές οι γονείς μπορεί άθελά τους να ενισχύσουν αυτήν τη δύσκολη συναισθηματική εμπειρία στο πρώτο παιδί, αντιμετωπίζοντας το δίχρονο ως ένα πιο ενήλικο παιδί. «Πρόσεξε το μωρό για λίγο. Πρέπει να πάω να πάρω την πάνα του. Εσύ είσαι μεγάλο παιδί πια. Πρέπει πάντα να προσέχεις το αδελφάκι σου». Εύκολα οι υποχρεώσεις και οι ανάγκες της καθημερινότητας μπορούν να παρασύρουν τους γονείς και να αντιμετωπίζουν το πρώτο παιδί ως το «μεγάλο» που δεν έχει πια και τόσο ανάγκη από αγκαλιές και τρυφερότητα.

Συχνά επίσης τα δύο παιδιά με μικρή διαφορά ηλικίας μπορεί να αντιμετωπίζονται ως δίδυμα. Για παράδειγμα αν η μικρή αδερφούλα λέει τις πρώτες της λεξούλες μπορεί να αντιμετωπίζεται ως πιο γλυκούλα και χαριτωμένη από τη μεγαλύτερη, κάνοντας τη δεύτερη να νιώθει ανεπαρκής και λιγότερο άξια προσοχής και ιδιαίτερη. Αυτό όχι μόνο ενισχύει τον ανταγωνισμό τους, αλλά και τον αγώνα του κάθε παιδιού να χτίσει μια μοναδική ταυτότητα.

Όταν το δεύτερο παιδί έρχεται αργότερα…

Με ένα μεγαλύτερο ηλικιακό χάσμα, το μεγαλύτερο αδερφάκι συνεχίζει να είναι εκτεθειμένο στο συναίσθημα της εκθρόνισης, ακόμη και στην ηλικία για παράδειγμα των 6 ετών, αλλά όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά, τόσο πιο ώριμο και έτοιμο μπορεί να αισθάνεται για το δεύτερο παιδί. Το πρωτότοκο που είναι τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια μεγαλύτερο μεγαλώνει ως μοναχοπαίδι με όλη την αγάπη να εστιάζεται σε αυτό για μερικά χρόνια και επωφελείται από την ιδιαίτερη προσοχή που έχει λάβει.

Μέχρι να έρθει το δεύτερο παιδί έχει μια γεμάτη ζωή, συμπεριλαμβανομένης της προσχολικής ηλικίας, των παιχνιδιών και των δραστηριοτήτων που αγαπά. Ως εκ τούτου, είναι λιγότερο επικεντρωμένο στη συνεχή προσοχή των γονιών του. Αυτό μπορεί να διευκολύνει την προσαρμογή στο ερχομό του μωρού. Είναι επίσης πιο αυτάρκες και μπορεί να παίξει μόνο του, οπότε χρειάζεται λιγότερη γονική συμμετοχή.

Υπάρχουν όμως και κάποια μειονεκτήματα. Εάν το μεγαλύτερο παιδί απέχει πολύ από το δεύτερο, τα δύο παιδιά μπορεί να μην έχουν πολλά κοινά ενδιαφέροντα και να είναι πιο δύσκολο για αυτά να έρθουν κοντά. Στο πρώτο μπορεί να αρέσει να παίζει επιτραπέζια παιχνίδια και να παραπονιέται ότι δεν μπορεί να παίξει με το μικρό αδελφάκι γιατί δεν μπορεί να ακολουθήσει τους κανόνες

Υπάρχουν και οικογένειες όπου τα μεγαλύτερα αδέλφια με τα νεότερα έχουν διαφορά έως και 10 με 20 χρόνια. Αυτό το γεγονός μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη δυσκολία στη σύνδεση τους. Τείνουν να δυσκολεύονται να κατανοήσουν ο ένας τις εμπειρίες του άλλου και σπάνια περνούν χρόνο μαζί. Ένα μεγαλύτερο παιδί που έχει μεγαλώσει με τα οφέλη του να είναι μοναχοπαίδι για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί επίσης να περάσει πολύ δύσκολα όταν ξαφνικά πρέπει να μοιραστεί τη στοργή των γονιών του και των συγγενών του.

Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ενισχυθούν τα θετικά και να ξεπεραστούν οι προκλήσεις.

Μερικά tips για να μπει το δεύτερο παιδί πιο ομαλά στην οικογένεια

Ανεξάρτητα από το χάσμα ηλικίας, θα χρειαστεί να βοηθήσετε το πρωτότοκό σας να αντιμετωπίσει τη γέννηση του δεύτερου παιδιού σας και την απώλεια του ρόλου του ως μωρό. Τα μικρά παιδιά συχνά ανησυχούν ότι το δεύτερο παιδί θα τα εκτοπίσει. Θα πρέπει να εξηγήσετε στο πρώτο ότι το κάθε παιδί έχει μοναδική και ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας και να τα καθησυχάσετε ότι και οι δύο χωρούν εκεί! Θυμίζετε συχνά στο πρώτο παιδί ότι το αγαπάτε πολύ, είτε με λόγια είτε με πολλές αγκαλιές και χάδια, αν τα επιθυμεί. Εξηγήστε επίσης ότι όταν το δεύτερο παιδί μεγαλώσει λίγο θα μπορεί να παίζει μαζί τους και να βγαίνουν βόλτες μαζί, έχοντας πάντα μια καλή παρέα ο ένας τον άλλον. Επισημάνετε ότι τα αδέλφια έχουν στενές σχέσεις όταν μεγαλώνουν και αποτελούν στήριγμα ο ένας για τον άλλον. Μπορείτε επίσης να φέρετε ως παράδειγμα τυχόν επιτυχημένες σχέσεις μεγαλύτερων αδελφών στο περιβάλλον σας, ώστε να μπορούν να δουν τα θετικά που βρίσκονται μπροστά τους.

Διαβάστε επίσης

Πώς θα μιλήσω στο παιδί για το νέο του αδελφάκι;

Είναι προφανές ότι και οι μεγάλες αλλά και οι μικρές ηλικιακές διαφορές μεταξύ αδελφιών μπορούν να επηρεάσουν το πώς αισθάνονται το ένα για το άλλο. Ένα μικρό ηλικιακό χάσμα έχει το πλεονέκτημα της κοντινότητας, αλλά δημιουργεί επίσης ανταγωνισμό και ζητήματα στη μοναδικότητα της ταυτότητας. Μια μεγαλύτερη διαφορά ηλικίας δίνει στα παιδιά περισσότερο χώρο για να αναπτύξουν την μοναδική τους ταυτότητα και να έχουν περισσότερη προσοχή από τους γονείς τους, αλλά μπορεί να δημιουργήσει απόσταση μεταξύ των αδελφών.

Τελικά, εναπόκειται στους γονείς να αποφασίσουν με τι χρονική απόσταση θα φέρουν στον κόσμο τα παιδιά τους, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες τόσο της οικογένειάς τους, όσο και τις προσωπικές τους ως γονεϊκό ζευγάρι αλλά και ως μονάδες.

Σε κάθε περίπτωση αν οι γονείς παρέχουν στα παιδιά τους υποστήριξη και διευκολύνουν τις σχέσεις τους, τα παιδιά μπορούν να ξεπεράσουν πιο εύκολα οποιαδήποτε από τις προκλήσεις που δημιουργούν οι ηλικιακές διαφορές.