Δυσκολία στα μαθηματικά; Έχεις ελέγξει την οπτικοχωρική αντίληψη του παιδιού;

Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας – Αναπτυξιακή Ψυχολογία,  διαπιστώθηκε ότι η τριβή με διαδικασίες που εξασκούν την οπτικοχωρική σκέψη, ιδιαίτερα με τη χρήση γεωμετρικών blocks, puzzles και κατασκευών, είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στη βελτίωση της απόδοσης στα μαθηματικά. Η ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι η εκπαίδευση με φυσικά χειροπιαστά μέσα ήταν πολύ πιο αποτελεσματική από την εκπαίδευση με ψηφιακά μέσα (ασκήσεις σε υπολογιστή, εφαρμογές κτλ.). Η μελέτη περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η εκπαίδευση της οπτικοχωρικής σκέψης επηρέασε τις μαθηματικές ικανότητες 3.700 συμμετεχόντων ηλικίας από 3 έως 20 ετών.

Ο οπτικοχωρική δεξιότητα ορίζεται ως η ικανότητα του ατόμου να επεξεργάζεται νοερά (με εικόνες στο μυαλό του) και να κατανοεί χωροταξικές σχέσεις ανάμεσα σε αντικείμενα, σχήματα και σύμβολα που βρίσκονται στο χώρο. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η οπτικοχωρική σκέψη έχει άμεση συσχέτιση με τα μαθηματικά καθώς και άλλους τομείς των επιστημών, της μηχανικής και της τεχνολογίας (STEM)

Δυσκολία στα μαθηματικά; Έχεις ελέγξει την οπτικοχωρική αντίληψη του παιδιού;

Η Δρ Katie Gilligan-Lee, συν-συγγραφέας της μελέτης και Λέκτορας Αναπτυξιακής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Surrey, είπε:

«Η έρευνά μας επιβεβαιώνει ότι όταν τα παιδιά μαθαίνουν τις οπτικοχωρικές σχέσεις μέσω απτών φυσικών εργαλείων όπως τα puzzles, βελτιώνονται οι μαθηματικές τους επιδόσεις. Αυτή είναι κρίσιμη πληροφορία για όλους μας, ιδιαίτερα για γονείς, δασκάλους και υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, σε μια εποχή που το Ηνωμένο Βασίλειο υστερεί σε σχέση με τους διεθνείς ανταγωνιστές της όσον αφορά τις δεξιότητες STEM»

Αδυναμίες οπτικοχωρικής σκέψης

Αξίζει να αναφερθεί ότι, υπάρχουν μαθησιακές δυσκολίες λιγότερο διαδεδομένες που σχετίζονται με τις οπτικές χωροταξικές αδυναμίες. Παρότι οι δυσκολίες αυτές είναι οπτικοχωρικές, έχει καθιερωθεί να λέγονται Non Verbal Learning Difficulties, δηλαδή δυσκολίες που δεν σχετίζονται με τις λεκτικές δεξιότητες. 

Διαβάστε επίσης

Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια κατάταξης σε αυτές τις δυσκολίες που συνοψίζονται στα παρακάτω:

  • Ο μαθητής πρέπει να έχει οπτικο-χωρικά ελλείμματα σε κάποιο γνωστικό τεστ πχ WISC ή ασυμφωνία μεταξύ λεκτικών και οπτικών χωρικών ικανοτήτων
  • Να έχει επαρκή αναγνωστική ικανότητα
  • Να μην εμφανίζει στοιχεία διαταραχής φάσματος ΔΑΦ
  • Να έχει ελλείμματα σε τουλάχιστον 2 από τους παρακάτω τομείς:
    • λεπτή κινητικότητα
    • μαθηματικά
    • οπτική εκτελεστική λειτουργία
    • κοινωνικές δεξιότητες

Ενίσχυση στο σπίτι

Πολλά παιδιά αποφεύγουν τα puzzles, ίσως επειδή η πρώτη εμπειρία τους να ήταν αρνητική. Παρακάτω περιγράφουμε πως να ρυθμίσετε το επίπεδο δυσκολίας και πως να μετατρέψετε τα puzzles σε μια ευχάριστη διαδικασία που βοηθά στο χτίσιμο οπτικοχωρικών και όχι μόνο, δεξιοτήτων.

Βήμα 1:

Βρείτε ένα παζλ μιας εικόνας – σχεδίου που αρέσει στο παιδί – μαθητή σας. Ξεκινήστε με ένα παζλ 25 κομματιών.

Βήμα 2:

Αφήστε τον μαθητή να προσπαθήσει να φτιάξει το παζλ μόνος του. Αν αυτό είναι πολύ δύσκολο, βρείτε ένα παζλ με λιγότερα κομμάτια μέχρι να καταφέρει να το ολοκληρώσει μόνος του. Ζητήστε του να επαναλάβει το ίδιο παζλ πολλές φορές. Την πρώτη φορά που ένα παζλ ολοκληρώνεται, συνεισφέρει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων οπτικού κλεισίματος και διάκρισης εικόνας φόντου. Καθώς ο μαθητής γίνεται πιο εξοικειωμένος με το παζλ, μπορεί να το φτιάξει σχεδόν χωρίς σκέψη και πραγματικά το κάνει από μνήμη. Έχει χτίσει μια σημαντική δεξιότητα οπτικής μνήμης.

Βήμα 3:

Χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο για να καταγράψετε το χρόνο που χρειάζεται για την κατασκευή ενός παζλ για πρώτη φορά, και ζητήστε του να το δοκιμάσει για δεύτερη φορά για να δει αν μπορεί να νικήσει τον χρόνο του. Δώστε μια ανταμοιβή για την επιτυχή ολοκλήρωση του παζλ και μια δεύτερη ανταμοιβή που ξεπέρασε το χρόνο του.

Βήμα 4:

Αφού έχει ολοκληρώσει εύκολα και γρήγορα το παζλ των 25 κομματιών, δοκιμάστε ένα διαφορετικό παζλ με τον ίδιο αριθμό κομματιών και επαναλάβετε την παραπάνω διαδικασία μέχρι να γίνει εύκολη.

Βήμα 5:

Όταν ένα παζλ 25 τεμαχίων είναι πολύ εύκολο και λιγότερο διασκεδαστικό, προχωρήστε σε ένα παζλ 50 κομματιών. Μόλις ο μαθητής σας μπορεί να φτιάξει γρήγορα ένα παζλ 250 κομματιών με μικρή προσπάθεια, θα αρχίσει να ευχαριστιέται τα παζλ και θα συνεχίσει να αναπτύσσει αυτές τις οπτικές δεξιότητες που είναι σημαντικές για την εκμάθηση των μαθηματικών.

Άλλες ιδέες – παιχνίδια ενίσχυσης οπτικοχωρικών δεξιοτήτων για παιδιά

  • Ναυμαχία
  • Γεωπίνακες
  • Χτίσιμο με τουβλάκια
  • Parquetry pals
  • Attribute blocks

Οπτομετρική αξιολόγηση και παρέμβαση

Στα αξιολογητικά εργαλεία ενός εξειδικευμένου οπτομέτρη υπάρχουν αρκετά σταθμισμένα τεστ οπτικών χωροταξικών δεξιοτήτων. Στις περιπτώσεις μαθητών με αδυναμίες, σχεδιάζονται προγράμματα οπτομετρικών ασκήσεων.

Φώτης Βελισσαράκος

Αναπτυξιακός Οπτομέτρης FCOVD
Board Certified in Vision Development & Vision Therapy

+30 210 8000179

info@eyecanlearn.gr

www.eyecanlearn.gr  

Ο Φώτης Βελισσαράκος είναι οπτομέτρης με σπουδές σε Ιταλία και Δανία και εξειδίκευση στην αναπτυξιακή οπτομετρία και το vision training. Από το 2003 μέχρι σήμερα ασχολείται αποκλειστικά με τον τομέα αυτό στο ιδιωτικό του γραφείο στην Αθήνα (eyecanlearn). Ειδικεύεται σε αναπτυξιακά και λειτουργικά προβλήματα οπτικών δεξιοτήτων παιδικής ηλικίας όπως, δυσλειτουργίες όρασης που επηρεάζουν τη σχολική απόδοση, περιπτώσεις στραβισμού – αμβλυωπίας, επίκτητα προβλήματα μετά από ατύχημα ή άλλο συμβάν, αθλητική όραση κ.α.

Είναι Fellow του College of Optometrists in Vision Development (FCOVD) και board certified στην ανάπτυξη της όρασης και το vision training. Είναι επίσης κλινικός συν-διευθυντής των Opening Eyes, του προγράμματος Healthy Athletes των Special Olympics.

Περισσότερα άρθρα