04 Ιούλ Ασφαλής αύξηση σωματικού βάρους για λιποβαρή παιδιά 6-12 ετών: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις
Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους για το παιδί σας είναι μια διαρκής προσπάθεια, η οποία χρειάζεται να μεταβάλλεται, όσο μεταβάλλεται η σωματική του δομή, τα σχετικά ερεθίσματα που δέχεται ως προς αυτή, οι νέες ασχολίες του, η καθημερινότητα και τα ενδιαφέροντά του, όπως και τα πρότυπα που ήδη έχει διαμορφώσει, πχ «είδωλα» αθλητισμού (Centers for Disease Control and Prevention, 2021; Morsy & Khalifa, 2021) . Είναι πολύ κρίσιμο πως πλέον, κατά τη μετάβαση του παιδιού προς τις ηλικίες δημοτικού και της προ-εφηβείας, έχει αρχίσει να ολοκληρώνεται η διαμόρφωση και η αντίληψή του για το «ιδανικό σώμα» και η ενασχόληση με την εικόνα του σώματός του (NHS, 2023).
Αυτή η αντίληψη σχηματίζεται μέσω επιρροής από την επαφή με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από τις συναναστροφές του, από εσάς τους γονείς και την ευρύτερη οικογένεια. Εν συντομία, αυτοί είναι οι κύριοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν σε κάποιο βαθμό το πραγματικό σωματικό βάρος του παιδιού σας, περιορίζοντάς το σε λιποβαρές, δηλαδή σημαντικά μειωμένο συγκριτικά με το εξατομικευμένα υγιές εύρος σωματικού βάρους που ενδείκνυται (Laudadio et al., 2019; Guest et al., 2022; NHS, 2023). Σε μια τόσο πολύ-παραγοντική πραγματικότητα, οι πρακτικές οδηγίες που ακολουθούν, θα σας βοηθήσουν να το κατευθύνετε σε ένα υγιές εύρος σωματικού βάρους, με ευχάριστο -για το παιδί- τρόπο.
Είναι σημαντικό για ένα λιποβαρές παιδί να καταναλώνει επαρκείς ποσότητες τροφής, για την υπερκάλυψη της απαραίτητης διαθεσιμότητας ενέργειας και θρεπτικών συστατικών, που υποστηρίζουν την υγεία, την ανάπτυξη, τις ασχολίες και τις δραστηριότητές του, παράλληλα με την αναπλήρωση του μειωμένου σωματικού βάρους του. Έτσι, η σταθερή κατανάλωση τριών κυρίως γευμάτων (πρωινού, μεσημεριανού, βραδινού) είναι υψίστης σημασίας για την ενίσχυση του βάρους και της διάπλασης του σώματος. Προσπαθήστε να εξασφαλίσετε και να οργανώσετε τον χρόνο σας για να υπάρχει διαθεσιμότητα σε αυτά τα γεύματα, και μερικά από αυτά να τα καταναλώνετε παρέα στο οικογενειακό τραπέζι, συστηματικά (Academy of Nutrition and Dietetics, 2018; NHS, 2023).
Βέβαια, μεσοβδόμαδα το παιδί σας περνά πολύ χρόνο στο σχολείο. Αυτό σημαίνει πως το μεσημεριανό του γεύμα, το προσλαμβάνει εκεί. Συνεπώς, αυτό μας βάζει σε συλλογισμούς. Το παιδί σας τρώει από μαγειρείο ή catering του σχολείου, από κυλικείο, ή έχει μαζί του γεύμα από το σπίτι; Είναι αδύνατο να γνωρίζετε ανά πάσα στιγμή, τι ακριβώς το παιδί σας εκτός σπιτιού. Όμως, μπορείτε να του μιλήσετε για το τί περιέχει ένα ισορροπημένο γεύμα, ώστε να ξέρει να το επιλέγει. Το καθημερινό ισορροπημένο γεύμα του παιδιού σας για το σχολείο μπορεί, είτε να του το παρέχετε εσείς, είτε να το επιλέγει μόνο του (Academy of Nutrition and Dietetics, 2018; NHS, 2023).
Σύμφωνα με τον School Food Standards Guide του Department of education (2023) και Mpenetou et al., 2014, χρειάζεται να συνδυάζει τροφές όπως ψωμί, πατάτες, καλαμπόκι, ρύζι, ζυμαρικά (αμυλούχοι υδατάνθρακες), είτε με φασόλια (όσπρια-φυτικές πρωτεΐνες), είτε με αυγά, ψάρι (αν μπορεί να διατηρηθεί αναλλοίωτο), κρέας, πουλερικό, είτε με γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, γιαούρτι, τυρί (ζωικές πρωτεΐνες). Επιπλέον, χρειάζεται να συνδυάζει με ποικιλία ειδών και χρωμάτων λαχανικά (διαιτητικές ίνες και βιταμίνες). Έπειτα, για τις ώρες ενδιάμεσα από τα κυρίως γεύματα θα μπορούσε να προμηθευτεί τροφές όπως: φρούτα και ξηρούς καρπούς, σπιτική μπάρα, ζελέ, σπιτικό pop corn ή κέικ, σάντουιτς ή/και κάποια μερίδα γαλακτοκομικού προϊόντος (αν μπορεί να συντηρηθεί). Οι επιλογές εξαρτώνται και από τις ιδιαίτερες διατροφικές προτιμήσεις του παιδιού σας, όπως και τι θα ένιωθε άνετα να προμηθεύεται στο σχολείο.
Ποιες προτάσεις θα λειτουργούσαν καλύτερα και με ποιους τρόπους;
Προσπαθήστε να βοηθήσετε το παιδί σας να είναι διαλλακτικό με την εμφάνιση, τη μυρωδιά και την υφή του φαγητού. Όσο το παιδί μεγαλώνει, είναι σημαντικό να διαμορφώσει την ικανότητα να επιλέγει σωστά, αλλά με αυθορμητισμό. Αν το παιδί σας είναι πολύ επιλεκτικό ή αν θα λέγατε πως είναι ιδιότροπο στο φαγητό του, τότε χρειάζεται να διατηρείτε την υπομονή σας. Δεν είναι ποτέ αργά να δοκιμάστε να συστήνετε νέα φαγητά και γεύσεις για όλη την οικογένεια ή και φίλους, έστω και σε συντηρητικές ποσότητες. Ίσως εκτιμήσει τη παραπάνω ευρηματικότητα και τη φαντασία. Δοκιμάστε διάφορες συνταγές σε όψεις και στυλ φαγητών που το ίδιο το παιδί σας προτιμά και απολαμβάνει (Academy of Nutrition and Dietetics, 2018; NHS, 2023).
Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν τρώει τα όσπρια σε παραδοσιακή συνταγή, δοκιμάστε τα τραγανά, με μπαχαρικά ή αλεσμένα ως άλειμμα, ή πλασμένα ως μπιφτέκια και συστήστε τα ως μέρος μια ξενικής κουλτούρας διατροφή, πχ ινδικής. Ή ακόμα αφού τα ξεροψήσετε στον φούρνο να τα προσθέσετε σε ψητή πατάτα ή γλυκοπατάτα, ως γέμιση και να πασπαλίσετε με τυρί. Ή αν δεν ανέχεται τα λαχανικά στην συνηθισμένη τους μορφή ή μέσα σε σαλάτες, δώστε τους μια ευκαιρία σε βελουτέ σούπες, σε στικς λαχανικών μαζί με πατάτας και σε ντιπάκια για βούτηγμα σπιτικού μπεργκερ, μπουρίτο, ή μπρουσκέτας. Το ψάρι και τα θαλασσινά μπορούν να γίνουν πιο εύκολα ανεκτά μέσα σε μακαρονάδες ή νουντλς, ή ακόμα και με επικάλυψη όπως διάφορες παραλλαγές από μη τηγανητό κουρκούτι, ενώ τα φρούτα μπορεί να καταναλώνονται πιο εύκολα σε smoothies, ως μαρμελάδες χωρίς ζάχαρη, ή ακόμα και ως γέμιση σε σοκολατάκια ή άλλα υγιεινά γλυκά (Academy of Nutrition and Dietetics, 2018; Department of education, 2023).
Διαβάστε επίσης
Φυσικά, όλες αυτές οι ιδέες μπορούν να αποτελέσουν κυρίως γεύματα, ή και σνακ ανάλογα με την ποσότητα και τον όγκο του γεύματος, και για όλες αυτές τα ιδέες και ανάλογα τις ποσότητες, ένας/μία διαιτολόγος, μπορεί να σας παρέχει συνταγές και προγραμματισμό γευμάτων, που θα υποστηρίξει στο έπακρο την υγεία του παιδιού σας, λύνοντάς σας τα χέρια, καθώς και ευνοώντας την διαμόρφωση μιας υγειούς αντίληψης του παιδιού σας γύρω από τις τροφές και τον τρόπο λήψης τροφής που θα συνεπάγεται στη συνέχεια μια πιο υγιή εικόνα για το σώμα του. Εφόδια που θα το συνοδεύουν για μια ζωή. Ή μάλλον… για μια υγιή ενήλικη ζωή (Centers for Disease Control and Prevention, 2021; Guest et al., 2022).
Συγγραφή & Επιμέλεια:
Ελεάννα (Άννα - Ελένη) Τσιτσιμπίκου, BSc, MSc, RD
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc, Queen Margaret University, Edinburgh, UK
Εξειδικευμένη στην Εφαρμοσμένη Αθλητική Διατροφή MSc, Oxford Brookes University, UK
Εγγεγραμμένο Μέλος (RD) Health and Care Professions Council (HCPC), UK
Κάτοχος Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος, GR
Ιδρύτρια και υπεύθυνη επιστήμης Διαιτολογικού Γραφείου “DIET COGNITION”
με Άδεια Λειτουργίας στη διεύθυνση:
Φανερωμένης 8, Χολαργός, 15561
Τηλ: 6934734606
Βιβλιογραφία
Academy of Nutrition and Dietetics. (2018). Safe weight gain tips for underweight kids. Retrieved April 21, 2023, from https://www.eatright.org/health/wellness/weight-and-body-positivity/safe-weight-gain-tips-for-underweight-kids
Department for Education. (2014). School food standards: Practical guide. Retrieved April 21, 2023, from https://www.gov.uk/government/publications/school-food-standards-resources-for-schools/school-food-standards-practical-guide
Centers for Disease Control and Prevention. (2021). About Children’s BMI. Retrieved April 23, 2023, from https://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/childrens_bmi/about_childrens_bmi.html
Guest, E., Zucchelli, F., Costa, B., Bhatia, R., Halliwell, E., & Harcourt, D. (2022). A systematic review of interventions aiming to promote positive body image in children and adolescents. Body Image, 42, 58-74. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2022.04.009.
Laudadio, A., Milone, A., Giofrè, D., La Torre, G., & Grano, C. (2019). Perceived parental rearing styles and body image dissatisfaction in a sample of Italian adolescents. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 24(3), 555-563. https://doi.org/10.1007/s40519-019-00725-5.
Morsy, R. A., & Khalifa, D. A. (2021). Body Image and Its Role in Physical Activity: A Systematic Review. Cureus, 13(2), e13649. https://doi.org/10.7759/cureus.13649.
Mpenetou, V., Zota, K., Kastorini, X. M., Kosti, R., Mpelogianni, K., Papadimitriou, E., Pechlivani, F., & Spiridis, G. (2014). National nutrition guide for infants, children and adolescents. Urban non-profit corporation Prolepsis. Preventive institute, environmental and occupational medicine. Greece.
NHS. (2023). Underweight children aged 6-12: Advice for parents. Retrieved April 21, 2023, from https://www.nhs.uk/live-well/healthy-weight/childrens-weight/underweight-children-6-12-advice-for-parents/
