H ενασχόληση των παιδιών με την τεχνολογία είναι αναγκαία στη σημερινή εποχή, όπου τα παιδιά έχουν τόσα πολλά ερεθίσματα και δέχονται τόσες πολλές πληροφορίες, με αποτέλεσμα να αναπτύσσουν από πολύ νωρίς δεξιότητες που η προηγούμενη γενιά απέκτησε στην ενήλικο ζωή και με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία.
Αυτό είναι αναπόφευκτο και λόγω του τρόπου ζωής των γονιών, οι οποίοι περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους μπροστά στην τηλεόραση ή στο υπολογιστή ή χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να ενημερωθούν, να εργαστούν, να διασκεδάσουν, να έρθουν σε επαφή με άλλους ανθρώπους. Είναι επόμενο λοιπόν να εξοικειώνονται και τα παιδιά με τη σύγχρονη τεχνολογία, η οποία μπορεί να προάγει το γνωστικό δυναμικό του παιδιού.
Είναι ένας κανόνας που δεν έχει ισχύ αξιώματος, παρά λειτουργεί περισσότερο σαν ένας μπούσουλας για τους γονείς. Θέτει ένα πλαίσιο ορθότερης διαχείρισης της σχέσης των παιδιών με τις σύγχρονες τεχνολογικές συσκευές, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά που έχει κάθε ηλικία όσο και τα ιδιαίτερα λειτουργικά χαρακτηριστικά που έχουν αντίστοιχα η τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Για παράδειγμα το όριο των 9 για το διαδίκτυο: έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με την προετοιμασία και την συστηματική υποστήριξη των παιδιών για την ασφαλή αλλά και ορθή χρήση του διαδικτύου. Ώστε μελλοντικά, να μπορούν από την ηλικία των 9 και μετά να ασκήσουν το δικαίωμα της πρόσβασής τους σε αυτό με υπευθυνότητα, παρά με την απαγόρευση της πρόσβασης των παιδιών στο διαδίκτυο πριν τα 9.
Οι τεχνολογικές συσκευές είναι από κατασκευής τους σχεδιασμένες να είναι ελκυστικές και κυριολεκτικά να καθηλώνουν όποιον τις έχει στα χέρια του. Η χρήση τους εμπεριέχει επαναλαμβανόμενα συμπεριφορικά μοτίβα (π.χ. σκρολάρισμα ή κλικάρισμα), γεγονός που δημιουργεί ένα είδος συμπεριφορικής εξάρτησης, η οποία γίνεται ακόμα πιο έντονη για τα παιδιά καθώς ικανότητά τους να διαχειριστούν τις παρορμήσεις τους είναι υπό διαμόρφωση.
Επιπρόσθετα, η χρήση των τεχνολογικών συσκευών προσφέρει στα μικρά παιδιά ένα αίσθημα ελέγχου για τον κόσμο που τους περιβάλλει, έναν κόσμο όμως που λόγω ηλικίας ουσιαστικά δεν μπορούν να ελέγξουν, με αποτέλεσμα οι συσκευές αυτές να γίνονται ακόμα πιο ελκυστικές.
Για να δει, για παράδειγμα, ένα παιδί τη δεκαετία του ‘80 μια σειρά κινουμένων σχεδίων έπρεπε να βρίσκεται στο σπίτι του και να περιμένει την προβολή της στην τηλεόραση σε συγκεκριμένη ώρα και για συγκεκριμένο χρόνο. Σήμερα αρκεί να έχει ένα tablet στο χέρι του.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για υπέρμετρη χρήση των τεχνολογικών συσκευών, η οποία, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση από αυτές. Έτσι, το όριο ανάμεσα στη χρήση και την εξάρτηση μπορεί να γίνει πολύ λεπτό, ή ακόμα και δυσδιάκριτο, καθώς οι τεχνολογικές συσκευές αποτελούν πια αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μικρών και μεγάλων.
Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου μια σειρά από σημάδια που μπορούν να μας υποψιάσουν για ενδεχόμενη εξάρτηση του παιδιού από τις τεχνολογικές συσκευές, όπως για παράδειγμα:
Είναι, ωστόσο, απαραίτητο να επισημάνουμε πως το να ασχολείται ένα παιδί και να αφιερώνει χρόνο σε κάτι που απλά είναι ευχάριστο ή του προκαλεί το ενδιαφέρον, δεν το καθιστά αυτόματα και εθιστικό και κατ’ επέκταση επικίνδυνο.
Αν παρόλα αυτά δείτε κάποια σημάδι που σας ανησυχούν, μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας.
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc
Ειδικευμένη στην Ψυχοθεραπεία Gestalt
PgD Παιδοψυχολογία Παιδιού & Εφήβου
Τηλ: 6942217440, Ευρυτανίας 13, Αμπελόκηποι
email: maria.giannopulu@gmail.com