Πώς θα μάθει το παιδί μου να ζητά συγνώμη;

04 Οκτ Πώς θα μάθει το παιδί μου να ζητά συγνώμη;

Posted at 08:00h in Ψυχολογία by Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου

Ένα από τα συχνότερα φαινόμενα που παρατηρούνται στις οικογένειες είναι η συγνώμη. Συχνά βλέπουμε πως οι γονείς πασχίζουν να μάθουν στα παιδιά να ζητούν συγνώμη όταν κάνουν κάτι λάθος, τα παιδιά όμως αρνούνται.

Αρχικά καλό είναι να σκεφτούμε, ποσό εύκολο είναι σε εμάς τους ενήλικες να ζητήσουμε συγνώμη για κάτι. Όσο και να θέλουμε να πούμε πως το κάνουμε εύκολα, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Σκεφτείτε λοιπόν ένα παιδί, το οποίο ακόμη δεν έχει μάθει να ελέγχει τα συναισθήματα του και τις αντιδράσεις του.

Τι είναι η συγνώμη;

Η λέξη «συγνώμη» δεν είναι απλώς μια κενή λέξη. Εμπεριέχει συνειδητοποίηση, κατανόηση, αναγνώριση του λάθους ή της υπερβολής μιας συμπεριφοράς. Το να την τοποθετήσω κενά λοιπόν σαν μια ακόμη λέξη στο λεξιλογικού πίνακα του παιδιού, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα. Θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι για το βαθμό που ένα παιδί μπορεί να μας κατανοήσει, για παράδειγμα, δεν μπορώ να εξηγήσω το περιεχόμενο της λέξης αυτής σε ένα παιδί 2 ετών και σε ένα παιδί 8 ετών με τον ίδιο τρόπο.

Η σύνδεση της ντροπής με τις λέξεις

Πολλές φορές όταν το παιδί μας κάνει ένα λάθος, για παράδειγμα σπρώξει ένα άλλο παιδί, συχνά βλέπουμε οι γονείς να απαιτούν να ζητήσει συγγνώμη, εκείνη τη στιγμή. Φαντάζομαι πως αυτή η εικόνα μας είναι γνώριμη, είτε το έχουμε ζήσει ως παιδιά, είτε το έχουμε κάνει ως γονείς, είτε το έχουμε δει σε άλλους γονείς. Πολλές φορές μάλιστα βλέπουμε γονείς να τραβούν το παιδί, πηγαίνοντάς το στον άνθρωπο που χρειάζεται να ζητήσει συγνώμη.

Η κίνηση μας αυτή φέρνει το παιδί σε μία πάρα πολύ δύσκολη θέση. Ταράζεται, ντρέπεται, νιώθει εκτεθειμένο και χωρίς προστασία. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, δε ζητά συγνώμη, αλλά πεισμώνει στην άρνηση του. Αυτό συμβαίνει καθώς νιώθει ντροπιασμένο.

Η ντροπή, είναι ένας πολύ δυσάρεστος και τραυματικός τρόπος στη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού. Μπορεί στα δικά μας μάτια να μη φαίνεται τόσο σημαντικό, αλλά για ένα παιδί είναι πολύ σημαντικό ζήτημα.

Διαβάστε επίσης

Πώς να διαχειριστώ την αντιδραστική συμπεριφορά του παιδιού όταν κάνει λάθη;

Τι μπορούμε να κάνουμε για να εμφυσήσουμε τη συγνώμη;

Όταν βλέπουν πως το παιδί μας δυσκολεύεται να ζητήσει συγγνώμη αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι αρχικά μόλις δούμε μία συμπεριφορά που δεν μας αρέσει για παράδειγμα να σπρώξει ένα άλλο παιδί χρειάζεται να το ρωτήσουμε πώς αισθάνεται. Ποια είναι τα συναισθήματα του εκείνη τη στιγμή. Σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθήσει μια διάλεξη περί συγνώμης, καθώς όταν βρισκόμαστε σε ένταση ακόμη και οι ενήλικες δεν μπορούμε να ακούσουμε.

Στη συνέχεια, αφού μάθουμε το συναίσθημα του παιδιού και αφού έχει ηρεμήσει, χρειάζεται, χωρίς να το κατηγορήσουμε, να του δείξουμε πως το καταλαβαίνουμε. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να το καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση που χρειάζεται να έχει ώστε να μπορέσει να ζητήσει συγγνώμη. Του δείχνουμε την επίδραση των συναισθημάτων του πάνω σε άλλους.

Σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθήσει να τιμωρήσουμε το παιδί.

Η τιμωρία ποτέ δεν επιλύει τα ζητήματα, απλά εντείνει το θυμό και την θλίψη του παιδιού χωρίς τις περισσότερες φορές να καταλαβαίνει τι έχει συμβεί. Συνήθως η τιμωρία έχει να κάνει με τα δικά μας συναισθήματα και όχι με την διαπαιδαγώγηση του παιδιού μας. Το παιδί χρειάζεται να καταλάβει για ποιο λόγο χρειάζεται να ζητήσει συγγνώμη και όχι να του το επιβάλουμε μέσω της τιμωρίας.

Ένας ακόμη τρόπος είναι αφού ηρεμήσει το παιδί, ίσως και κάποια άλλη στιγμή μέσα στην ημέρα, να μπορέσετε μαζί να επαναλάβετε την σκηνή και να του δώσετε εσείς εναλλακτικές για το πώς μπορεί να το διαχειριστεί πριν ξεσπάσει ή και αφού ξεσπάσει πώς μπορεί να επιδιορθώσει την κατάσταση. Τα παιδιά χρειάζονται εναλλακτικές λύσεις και εμείς είμαστε αυτοί που μπορούμε να τις δώσουμε.

Εμείς ως παράδειγμα και πρότυπο

Το σημαντικότερο όμως όλων είναι να μάθουμε το παιδί μέσα από το δικό μας παράδειγμα να ζητά συγνώμη. Αυτό θα γίνει μόνο αν καταφέρουμε κι εμείς οι ίδιοι να του ζητήσουμε συγγνώμη. Όλοι είμαστε άνθρωποι και όλοι κάνουμε λάθη κι αυτό το παιδί θα πρέπει να το μάθει. Μόνο αν εμείς που είμαστε το πρότυπο του μπορέσουμε να ζητήσουμε συγνώμη θα μπορέσει και εκείνο να κατανοήσει τη δύναμη της λέξης. Αλλά πάντα η συγνώμη μας θα πρέπει να συμπληρώνεται από την εξήγηση της. Δηλαδή, για ποιο λόγο σου ζήτω συγνώμη.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το παιδί να συνδέσει την έννοια με τη λέξη και την εξήγηση. Σε αντίθετη περίπτωση ενδεχομένως να έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή το παιδί μας να συνδέσει πως οτιδήποτε κάνω με μία απλή συγνώμη, χωρίς ουσία και περιεχόμενο και χωρίς να την εννοώ, διορθώνει τα πάντα.