Δυσγραφία: Τί είναι & πώς αντιμετωπίζεται

Δυσγραφία: Τί είναι & πώς αντιμετωπίζεται

Ως γραφή χαρακτηρίζεται η αναπαράσταση της σκέψης μέσω του συστήματος των γραφικών συμβόλων, κυρίως πάνω στο χαρτί. Ο καθένας από εμάς διαθέτει το δικό του προσωπικό στυλ γραφής, το οποίο είναι μοναδικό και αποτελεί τον γραφικό του χαρακτήρα.

 

Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να αναπτύξουν τον προσωπικό τους τρόπο γραφής και αυτό διότι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην σχεδίαση των γραμμάτων και των συμβόλων, στον προσανατολισμό τους πάνω στο χαρτί κ.α. Αυτό ονομάζεται δυσγραφία, ανήκει σε μια κατηγορία των μαθησιακών δυσκολιών και χαρακτηρίζεται από ελλειμματική επεξεργασία στην μετατροπή των ακουστικών και των οπτικών ερεθισμάτων σε κινητική συμπεριφορά, καθώς και από την δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι.

 

Είναι μια επίκτητη βλάβη που σχετίζεται με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και στα παιδιά πρωτοεμφανίζεται γύρω στην ηλικία των 4-6 ετών, όταν δηλαδή ξεκινάει το παιδί να γράφει.

 

Χαρακτηριστικά της δυσγραφίας που μπορεί να παρατηρήσει ένας γονιός ή ο εκπαιδευτικός του παιδιού είναι τα εξής:

      • Δυσανάγνωστο κείμενο
      • Ελλιπή σχηματισμό γραμμάτων, όχι σωστά κατασκευαστικά
      • Γράμματα που δεν έχουν σωστή θέση πάνω στην γραμμή
      • Μη τήρηση των διαστημάτων μεταξύ των λέξεων
      • Όχι ομοιογένεια στην κλίση και το μέγεθος των γραμμάτων
      • Ασυνέπεια στην μορφή γραφής του ίδιου γράμματος
      • Ανάμειξη κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων μέσα στην πρόταση
      • Διστακτική γραφή

 

Η δυσγραφία χωρίζεται σε τρεις τύπους:

      • Δυσλεκτικού τύπου δυσγραφία: σε αυτή την μορφή δυσγραφίας έχουμε δυσανάγνωστο κείμενο σε ελεύθερη μορφή, δυσκολία στην προφορική ορθογραφία των λέξεων, ευανάγνωστο κείμενο όταν γίνεται από αντιγραφή, καλό σχέδιο στην ζωγραφική και φυσιολογική ταχύτητα επίκρουσης των δακτύλων.
      • Ανεπαρκούς κινητικού συντονισμού: εδώ παρατηρείται δυσανάγνωστο κείμενο σε αυθόρμητη γραφή, δυσκολία στην αναφορά των λέξεων, δυσανάγνωστο κείμενο από αντιγραφή, ανώριμο σχέδιο στην ζωγραφική και μη φυσιολογική ταχύτητα επίκρουσης των δακτύλων.
      • Διαταραχής αντίληψης του χώρου: δυσανάγνωστο κείμενο σε αυθόρμητη γραφή, δυσκολία σε προφορικές λέξεις, δυσανάγνωστο κείμενο από αντιγραφή, φτωχό σχέδιο ζωγραφικής και φυσιολογική ταχύτητα επίκρουσης των δακτύλων.

 

Στο ερώτημα του αν η δυσγραφία μπορεί να επηρεάσει την σχολική επίδοση του παιδιού, η απάντηση είναι θετική, καθώς μπορεί να υπάρξει:

      • Αργό γράψιμο, με αποτέλεσμα να μένει πιο πίσω από τα υπόλοιπα παιδιά μέσα στην τάξη
      • Ελλιπή σύνθεση κειμένου
      • Χάσιμου του ειρμού στην σύνθεση κειμένου
      • Δυσκολία στο κράτημα σημειώσεων, κυρίως προφορικών
      • Μη ολοκλήρωση γραπτών εργασιών μέσα στην τάξη, π.χ. σε κάποιο διαγώνισμα
      • Άρνηση για γράψιμο
      • Ματαίωση του παιδιού
      • Αναχαίτιση της ανάπτυξης του γραπτού λόγου

 

Για την αποκατάσταση της δυσγραφίας ο εργοθεραπευτής θα σχεδιάσει το κατάλληλο εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα παρέμβασης για το παιδί, το οποίο θα παρέχει ποκίλες αισθητηριοκινητικές δραστηριότητες, δραστηριότητες κινητικού συντονισμού, ρυθμού, ενδυνάμωσης της άκρας χείρας και οπτικής αντίληψης, καθώς θα παρέχει και συμβουλές προς το παιδί και τους γονείς που θα σχετίζονται με την σωστή οργάνωση του χώρου όπου το παιδί θα κάθεται για να γράφει, καθώς και συμβουλές για την σωστή λαβή και χρήση του γραφικού εργαλείου ή του τετραδίου.

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αντιμετώπιση της δυσγραφίας θα είναι πιο αποτελεσματική όταν αυτή ξεκινήσει από νωρίς, όπου το παιδί δεν θα έχει αυτοματοποιήσει το γράψιμο του και η διαδικασία αλλαγής θα είναι πιο εύκολη για το ίδιο.

 

Τέλος, να θυμόμαστε πάντα ότι ο γραφικός χαρακτήρας του καθενός είναι μοναδικός και αποτελεί την πυξίδα της προσωπικότητας μας. Αφήστε το παιδί να δώσει ταυτότητα και ύφος στα γράμματα του, πάντα όμως μέσα στα πλαίσια ενός ευανάγνωστου και σωστά διατυπωμένο γραπτού.

 

Μαρία Κυριαζή

Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

Συγγραφέας – ΟΤ blogger

www.ergotherapeiakids.blogspot.gr

ria_kiriazi@hotmail.gr

 

Η Κυριαζή Μαρία είναι παιδιατρική εργοθεραπεύτρια-συγγραφέας. Γεννήθηκε στις 24/10/1989 στην Αθήνα, όπου και διαμένει. Το 2008 εισήχθη στο τμήμα Εργοθεραπείας στο Α.Τ.Ε.Ι. Αθήνας, απ᾽ όπου αποφοίτησε το 2013. Έχει εξειδικευτεί στην Παιδιατρική Αισθητηριακή Ολοκλήρωση (S.I.), την αντιμετώπιση της Δυσγραφίας, την μέθοδο δομημένης εκπαίδευσης TEACCH και την χορήγηση του αξιολογητικού εργαλείου Miller Assessment Test για παιδια προσχολικής ηλικίας. Έχει υπάρξει εκπαιδεύτρια πρακτικής φοιτητών του τμήματος Εργοθεραπείας. Από το 2013 εργάζεται ως εργοθεραπεύτρια κατ᾽ οίκον και σε κέντρα ειδικής αγωγής, με παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες, νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός, η διάσπαση προσοχής και υπερκινητικότητα, διαταραχές της κινητικής λειτουργίας και διάφορα σύνδρομα. Ἐχει κυκλοφορήσει το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο: «Καρδιά δυο νούμερα μικρότερη» από τις εκδόσεις Πνοή, έχει δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα που σχετίζονται με τα παιδιά και την εργοθεραπεία και είναι διαχειρίστρια της ηλεκτρονικής ιστοσελίδας: http://ergotherapeiakids.blogspot.gr.

Περισσότερα άρθρα