21 Ιούλ Γιατί η πρώιμη παρέμβαση είναι σημαντική για τα παιδιά με αυτισμό;
Με τον όρο «πρώιμη παρέμβαση» αναφερόμαστε στην εντατική θεραπευτική προσέγγιση που πραγματοποιείται στα πρώτα 3 χρόνια της ζωής του παιδιού. Σύμφωνα με μελέτες κατά τη διάρκεια των πρώτων 3 χρόνων της ζωής του παιδιού, μέχρι δηλαδή να συμπληρώσει τα 4 έτη, η συνεχής ανάπτυξη του εγκεφάλου και η πλαστικότητα αποτελούν ευνοϊκοί παράγοντες για τη βελτίωση της λειτουργικότητας σε διάφορούς τομείς , καθώς και την εξέλιξη της ανάπτυξης του.
Η πρώιμη παρέμβαση, λοιπόν, στηρίζεται στη εύρεση τρόπων και τεχνικών που θα βοηθήσουν ένα παιδί με αυτισμό να «χτίσει» αναπτυξιακά τις βάσεις που είναι απαραίτητες για την επικοινωνία και την κοινωνική συνδιαλλαγή με το κοινωνικό περιβάλλον.
Για την έναρξη της πρώιμης παρέμβασης κρίνεται απαραίτητη η αξιολόγηση των δυσκολιών αλλά και των δυνατοτήτων του παιδιού, προκειμένου να επιλεχθεί ο κατάλληλος τρόπος παρέμβασης. Η πρώιμη παρέμβαση σε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας (ήδη από τους 18 μήνες) με διάγνωση ΔΑΦ ή με εικόνα καθυστέρησης ομιλίας είναι αποτελεσματική και σημαντική για την βελτίωση των νοητικών και γλωσσικών ικανοτήτων και των δεξιοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Πότε όμως πρέπει να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό;
Ο προβληματισμός των γονέων και η αναζήτηση ενός ειδικού θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εάν παρατηρηθεί οποιαδήποτε από τις παρακάτω συμπεριφορές:
- Απουσία ή περιορισμένη βλεμματική επαφή.
- Καθυστέρηση ή απουσία ομιλίας.
- Υποστροφή γλωσσικών δεξιοτήτων (απώλεια δηλαδή ενός ήδη κατεκτημένου επιπέδου έκφρασης)
- Δεν ανταποκρίνεται στο όνομα του.
- Έλλειψη κοινωνικού – απαντητικού χαμόγελου.
- Απουσία δακτυλοδειξίας.
- Περιορισμένα ενδιαφέροντα.
- Επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς.
- Επικοινωνιακές δυσκολίες.
Πρώιμη παρέμβαση: Ποιος είναι ο στόχος της;
Σκοπός του προγράμματος πρώιμης παρέμβασης αποτελεί ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το παιδί:
- Να καλύψει τυχόν αναπτυξιακά ελλείμματα.
- Να ενισχύσει επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες.
- Να ενισχύσει το ενδιαφέρον για κοινωνική αλληλεπίδραση σε φυσικό περιβάλλον.
- να αναπτύξει γλωσσικές και γνωστικές δεξιότητες.
Ποιος είναι όμως ο ρόλος των γονέων στην πρώιμη παρέμβαση;
Πρέπει να επισημανθεί ότι η πρώιμη παρέμβαση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εκπαίδευση, την υποστήριξη και τη συμμετοχή της οικογένειας.
Αρχικά, η παρέμβαση/θεραπευτική μέθοδος, η οποία θα χρησιμοποιηθεί, θα πρέπει να είναι απολύτως κατανοητή από τους φροντιστές του παιδιού, προκειμένου να εφαρμόζεται και στο σπίτι και όχι μόνο σε ειδικά διαμορφωμένα «θεραπευτικά» περιβάλλοντα. Η εμπλοκή της οικογένειας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος πρώιμης παρέμβασης.
Η εκπαίδευση και η υποστήριξη των μελών της οικογένειας πραγματοποιείται μέσω ψυχοεκπαίδευσης και συμβουλευτικής, όπου οι γονείς θα κατανοήσουν τις ανάγκες και τις δυσκολίες του παιδιού, καθώς επίσης θα λάβουν τις απαραίτητες οδηγίες και συμβουλές για τη διαχείριση και αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού.
Ποιες ειδικότητες συμμετέχουν στην πρώιμη παρέμβαση;
- Λογοθεραπευτές: βοηθούν στην ανάπτυξη γλωσσικών, γνωστικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων.
- Εργοθεραπευτές: βοηθούν στη κινητική ανάπτυξη, την οργάνωση και δόμηση, καθώς και σε πιθανές αισθητηριακές δυσκολίες.
- Παιδοψυχίατροι – γιατροί: παρακολουθούν την πορεία εξέλιξης του παιδιού και φροντίζουν για την υποστήριξη των γονέων.
Συνεπώς, η πρώιμη παρέμβαση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την πρόληψη και βελτίωση των δυσκολιών των παιδιών με αυτισμό. Τέλος, η αποτελεσματικότητα της πρώιμης παρέμβασης αποτελεί ομαδική προσπάθεια και συνεργασία θεραπευτικού και οικογενειακού περιβάλλοντος.
Διαβάστε επίσης:
Νικολέτα Κούτρου
Λογοθεραπεύτρια
Η Νικολέτα Κούτρου είναι Λογοθεραπεύτρια/Λογοπεδικός και είναι απόφοιτος του τμήματος Λογοθεραπείας στο Α.Ε.Ι Πατρών. Ολοκλήρωσε με επιτυχία τα προγράμματα «ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» του Πανεπιστήμιου Αιγαίου (Μάιος 2021) και «HANEN TEACHER TALK» του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου (Ιούνιος 2021). Από το Σεπτέμβρη του 2019 έως τον Ιούνιο του 2022 εργάστηκε ως ιδιωτική παράλληλη στήριξη και από το Σεπτέμβρη του 2021 εργάζεται ως λογοθεραπεύτρια σε κέντρο ειδικών θεραπειών. Στα πλαίσια συνεχούς επιμόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης έχει παρακολουθήσει συνέδρια, εκπαιδευτικά σεμινάρια (Intensive interaction, MAKATON, PECS, Social Stories, A three part treatment of Oral Placement Therapy, Πρωτόκολλο Λογοπεδικής Αξιολόγησης (ΠΛΑΣΗ), ΑΘΗΝΑ ΤΕΣΤ), εποπτείες και συνεχίζει εμβαθύνοντας έτσι τις γνώσεις της σε ένα ευρύ φάσμα διαταραχών λόγου και ομιλίας.
