02 Δεκ Η θετική συμβολή των γονέων στην αυτοεκτίμηση & στην αυτοεικόνα των παιδιών.
Mερικά από τα πιο βασικά στοιχεία της καλής ψυχικής υγείας του ατόμου και της ικανότητάς του να ζει και να συνυπάρχει με τους άλλους ανθρώπους είναι η αγάπη, η αποδοχή, το νοιάξιμο, η φροντίδα και η αίσθηση του «αξίζω». Τα παραπάνω στοιχεία, συντελούν στη δημιουργία μιας υγιούς εικόνας για τον εαυτό μας και στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης μας.
Η αυτοπεποίθηση αποτελεί τον πυρήνα της ψυχικής υγείας ενώ η αυτοεκτίμηση είναι κάτι το οποίο χτίζεται.
Κανείς δε γεννιέται έχοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του εαυτού του. Άλλωστε τους πρώτους μήνες της ζωής μας, ως βρέφη, δεν είμαστε καν σε θέση να διακρίνουμε τον εαυτό μας από τους άλλους, καθότι η μητέρα και το βρέφος γίνονται αντιληπτά ως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Η εικόνα του εαυτού προκύπτει σταδιακά, καθώς το άτομο μεγαλώνει, μέσα από τις εμπειρίες του και κυρίως μέσα από τη σχέση του και την αλληλεπίδρασή του με τους «σημαντικούς άλλους».
Διαβάστε επίσης
Η αυτοεκτίμηση είναι ένα συστατικό της αυτοαντίληψης, δηλαδή του πώς αντιλαμβανόμαστε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας, ποια είναι η γνώμη μας γι’ αυτόν και πως τον ορίζουμε σε σχέση με τους άλλους.
Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στο πώς νιώθουμε σε σχέση με όλα όσα γνωρίζουμε/πιστεύουμε για τον εαυτό μας. Κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας χτίζονται τα πρώτα θεμέλια της αυτοεκτίμησης και η ανάπτυξή τους συνεχίζεται κατά την περίοδο της εφηβείας καθώς και της ενήλικης ζωής. Το σύνολο των εντυπώσεων που έχει το παιδί για τον εαυτό του, δηλαδή η αυτοεκτίμηση, επηρεάζεται και μεταβάλλεται συνεχώς λόγω των νέων εμπειριών και αντιλήψεων που αποκτά το παιδί μεγαλώνοντας.
Το παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά εκφράζεται αρνητικά για τον εαυτό του, αλλά και για τις επιδόσεις του σε διάφορες δραστηριότητες π.χ. «ποτέ δεν θα τα καταφέρνω», «δεν είμαι αρκετά καλός», «είμαι χαζός» κ.α. Επίσης, αυτά τα παιδιά διακατέχονται από το αίσθημα απαισιοδοξίας, ανήμπορα να διαχειριστούν την απογοήτευσή τους και την έντονη κριτική που ασκούν στον εαυτό τους. Είναι υπερβολικά ντροπαλά σε κοινωνικές συναντήσεις.
Από την άλλη, το παιδί με θετική αυτοεικόνα είναι ευπροσάρμοστο, αισθάνεται άνετα στις κοινωνικές συναντήσεις, δεν μένει στην αφάνεια και προσπαθεί να εκφέρει την γνώμη του χωρίς τον φόβο για κριτική, υπερασπίζεται τον εαυτό του (λεκτικά), βλέπει με αισιοδοξία τις τυχόν αποτυχίες του, είναι ανεξάρτητο από την ομάδα.
H στάση των γονέων
Η στάση των γονέων απέναντι στο παιδί καθώς μεγαλώνει είναι σημαντική για την ανάδυση της αυτοεικόνας του. Η ευαισθησία και η προθυμία του γονέα, η κατάλληλη και έγκαιρη ανταπόκριση του στις ανάγκες του βρέφους, οδηγεί στη διαμόρφωση ενός ασφαλούς δεσμού, όπου το βρέφος αναπτύσσει ένα αίσθημα εμπιστοσύνης στο πρόσωπο που το φροντίζει. Αποκτά τη σιγουριά πως η μητέρα θα είναι δίπλα του όποτε τη χρειαστεί και ταυτόχρονα προχωρά με βεβαιότητα στην εξερεύνηση του περιβάλλοντός του. Έτσι αρχίζει να χτίζει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και να αναπτύσσει μια θετική αυτοεικόνα, που θα διευκολύνει στη συνέχεια την προσαρμογή του σε διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες και θα βάλει τα θεμέλια για τη διαμόρφωση μίας υγιούς προσωπικότητας.
Αντίθετα, ένας γονέας που δε θα ανταποκριθεί στις ανάγκες του παιδιού, που θα προσφέρει ελλιπή φροντίδα και δε θα δώσει την απαραίτητη αγάπη και τρυφερότητα σε αυτή την ευαίσθητη και κρίσιμη περίοδο της βρεφικής ηλικίας, θα οδηγήσει στη δημιουργία ανασφαλούς δεσμού με το παιδί. Το ανασφαλές βρέφος είναι ιδιαίτερα διστακτικό και αντιδρά αμυντικά αποφεύγοντας το πρόσωπο φροντίδας και στερώντας, κατ’ αυτό τον τρόπο, από τον εαυτό του, την πολύτιμη προσφορά του.
Διαβάστε επίσης
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του;
2. Ενθαρρύνεται την ανάπτυξη της αυτονομίας του παιδιού, ακολουθώντας τακτικές που επιτρέπουν την ανάληψη της πρωτοβουλίας από το παιδί. Π.χ. δώστε τη δυνατότητα στο παιδί να επιλέξει το ίδιο μία εξωσχολική δραστηριότητα που του αρέσει.
3. Βάλτε τα όρια που χρειάζονται στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού, χωρίς όμως τα όρια αυτά να είναι άκαμπτα και αδιαπέραστα. Π.χ. μαθαίνετε στο παιδί ότι πρέπει να κοιμάται στο δωμάτιό του, όμως στην περίπτωση που είναι άρρωστο ή δει έναν εφιάλτη, να έχει την επιλογή να έρθει στο δωμάτιό σας.
4. Επαινέστε το παιδί σας ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό τις θετικές συμπεριφορές του, αλλά και την προσπάθεια του σε μία πιθανή αποτυχία.
5. Εκφράστε την απογοήτευσή σας με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μετατραπεί σε θυμό ή λεκτική επίθεση, αλλά προσπαθώντας να δείξετε στο παιδί τις συνέπειες των πράξεών του.
6. Δείξτε την αγάπη σας με μία τρυφερή αγκαλιά. Η αγάπη και η αποδοχή θα ενισχύσουν την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του παιδιού.
Μην ξεχνάτε ότι το παράδειγμα στα παιδιά μας θα το δώσουμε εμείς! Μην είστε υπερβολικά σκληροί με τον εαυτό σας. Καλλιεργείστε κι εσείς οι ίδιοι την αυτοεκτίμησή σας και το παιδί θα έχει ένα σπουδαίο πρότυπο να ακολουθήσει!
Και αν μετά από την εφαρμογή των παραπάνω αναζητάτε και άλλο υλικό για τη δουλεία σας ως γονείς έχουμε μια πολύ ωραία πρόταση για εσάς:
Μια καινούρια ιδέα που ξεκίνησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2018 είναι το Παραμύθι με Όνομα.
Ως ειδικοί στην ψυχική υγεία με χαρά ανακαλύψαμε ένα εργαλείο που μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τόσο στην καθημερινή πρακτική μας με παιδιά όσο και να το προτείνουμε σε γονείς ως ένα καινούργιο και διασκεδαστικό μέσο καλλιέργειας της αυτοεκτίμησης και αυτοεικόνας του παιδιού τους.
Το Παραμύθι με Όνομα αποτελεί, όπως και όλα τα παραμύθια, αλλά πόσο μάλλον ένα παραμύθι που αφορά αποκλειστικά και εξατομικευμένα το παιδί μας, ένα εργαλείο το οποίο χρησιμοποιώντας το μέσα από ευφάνταστους τρόπους οι γονείς (και όχι μόνο) θα μπορέσουν να επικοινωνήσουν την αγάπη στα παιδιά!
Όπως περιγράφει και η δημιουργός του Βιργινία Χατζηκωνσταντινίδου.
«Τα πάντα είναι δυνατά αρκεί να γίνουμε οι πρωταγωνιστές της δικής μας Ιστορίας».
Διαβάστε επίσης
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc
Ειδικευμένη στην Ψυχοθεραπεία Gestalt
PgD Παιδοψυχολογία Παιδιού & Εφήβου
Τηλ: 6942217440, Ευρυτανίας 13, Αμπελόκηποι
email: maria.giannopulu@gmail.com
