10 Αυγ Είναι οι διακοπές χαμένος χρόνος για το παιδί μου;
Τα μαθήματα των διακοπών
Μία πολύ δύσκολη χρονιά έχει φτάσει στο τέλος της. Επιτέλους, τέλη Ιουλίου, ξεκινούν οι πολυπόθητες διακοπές για τους μικρούς μαθητές που κάνουν σχέδια για ανέμελο καλοκαιρινό παιχνίδι, μεγάλες παρέες, πολλές βουτιές, δεντρόσπιτα, μαγαζάκια και κάθε είδους ιδέα που μπορεί να συλλάβει ο ιδιαίτερα δημιουργικός και δραστήριος εγκέφαλός τους. Η ζωτική αυτή ορμή που χαρακτηρίζει την παιδική και προεφηβική ηλικία, συχνά, δεν γίνεται αποδεκτή από τους γονείς που από την τελευταία κιόλας ημέρα του σχολείου ζητούν επίμονα οδηγίες και «συνταγές» για επαναλήψεις το καλοκαίρι. Με κάθε ευκαιρία εκφράζουν την αγωνία τους να μην «πάει χαμένος ο χρόνος και τα παιδιά βαρεθούν», να μην «ξεχάσουν όσα έμαθαν» ή να προετοιμαστούν για «την επόμενη ιδιαίτερα δύσκολη τάξη».
Οι διακοπές είναι όντως «χαμένος χρόνος»; Οι γονείς κατανοούν τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών, αποδέχονται την παιδικότητά τους και την ανάγκη τους να ανακαλύψουν και να «κατασκευάσουν» τον κόσμο;
Οι διακοπές αποτελούν βασική βιολογική ανάγκη των παιδιών. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει μία «κενή περίοδος» ανάμεσα σε δύο άλλες με βαρύ, απαιτητικό και πυκνό πρόγραμμα σχολικών και εξωσχολικών δραστηριοτήτων.
Το καλοκαίρι προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να διαχειριστούν μόνα τους τον χρόνο τους, να τον κατανείμουν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και να εκφράσουν τις προτιμήσεις, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους. Η συνθήκη αυτή αναδύεται ακριβώς επειδή δεν υπάρχει αυστηρό πλαίσιο και απουσιάζει η έννοια του καθήκοντος. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η οποία χρειάζεται χρόνο για να εκκινήσει, να εδραιωθεί και να εξελιχθεί, το παιδί έρχεται σε επαφή με τις δικές του επιθυμίες, δοκιμάζει να αναπτύξει τη φαντασία του, αναζητά τρόπους να υλοποιήσει την ιδέα του, να οργανώσει τις απαραίτητες διαδικασίες και πειραματίζεται διαρκώς για να μπορεί να φτάνει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αυτό που εμείς, οι γεμάτοι αγωνία γονείς, αποκαλούμε «χαμένο χρόνο», για τα παιδιά αποτελεί το κατάλληλο όχημα για το ταξίδι προς την προσωπική τους εξέλιξη. Εξέλιξη γεμάτη γνωστικά εργαλεία και ψυχοσυναιθηματικά οφέλη που προετοιμάζουν και εφοδιάζουν κατάλληλα το παιδί για την επόμενη χρονιά και την επόμενη αναπτυξιακή φάση.
Όλες οι ανωτέρω διεργασίες αποτελούν «μαθήματα ζωής». Είναι η βάση για την αυτόνομη μάθηση και μία καθημερινή καλλιέργεια των προσωπικών κινήτρων.
Επιπλέον, το σύνολο των διεργασιών που πραγματοποιούνται από τη σύλληψη της ιδέας έως και την υλοποίησή της μπορεί αναμφίβολα να θεωρηθεί πρακτική εξάσκηση και εφαρμογή εννοιών που σχετίζονται με τους αλγόριθμους, τη διαδικασία λήψης απόφασης αλλά και την επίλυση προβλήματος.
Διαβάστε επίσης
Η περίοδος των διακοπών μπορεί να αξιοποιηθεί για να γίνουν πολλά και πολύ σημαντικά μαθήματα:
- Συλλογές, κάθε είδους συλλογές και ομαδοποιήσεις – εμπίπτουν στο κεφάλαιο των συνόλων των μαθηματικών.
- Ανάπτυξη σεναρίων, κατασκευή σπιτιών και οργάνωση της οικογενειακής ζωής, κατασκευή μαγαζιών και μικρών επιχειρήσεων – τα παιδιά λαμβάνουν αποφάσεις και υλοποιούν «projects».
- Παιχνίδι σε πλατείες και παραλίες μαζί με άλλα παιδιά από διάφορα μέρη – τα παιδιά μαθαίνουν να οργανώνονται, να ακολουθούν κανόνες καθώς εξελίσσουν κοινωνικές δεξιότητες.
- Κατασκευή λαχανόκηπου, ψάρεμα ή μάζεμα άγριων χορταρικών το οικογενειακό γεύμα – τα παιδιά παρατηρούν τη φύση και μαθαίνουν τους νόμους της εμπειρικά, έρχονται σε επαφή με βασικές έννοιες της βιολογίας καθώς καλλιεργούν την υπευθυνότητα και την αυτοεκτίμησή τους.
Καταλήγοντας, χρειάζεται να τονίσουμε πως η περίοδος των καλοκαιρινών διακοπών προσφέρεται για «ουσιαστική» εκπαίδευση των παιδιών. Υποστηρίζοντάς τά διακριτικά, να αξιοποιήσουν τις ιδέες τους και να τις υλοποιήσουν, δημιουργούμε ευκαιρίες μάθησης στο πραγματικό πλαίσιο της ζωής τους.
Ο μαθητής της σύγχρονης εποχής έχει ανάγκη και τις δύο μορφές εκπαίδευσης, την τυπική – σχολική και τη βιωματική - καθημερινή. Η κάθε μία πρέπει να έχει τη θέση της μέσα στο ακαδημαϊκό έτος. Τα όρια μεταξύ των διαφορετικών περιόδων καλό είναι να είναι σαφή.
Διαβάστε επίσης
Αφήστε τα παιδιά να πάρουν χρόνο, να βαρεθούν και μετά… θα έρθει η ιδέα που θα το κινητοποιήσει. Μέσα από αυτή τη διεργασία, που προϋποθέτει το αίσθημα της βαρεμάρας, το παιδί θα μάθει να «γεννά» ιδέες και στην συνέχεια να τις υλοποιεί, να λύνει τα όποια προβλήματα προκύπτουν , να τροποποιεί το αρχικό πλάνο και να τις ολοκληρώνει. Αξιοποιήστε τον χρόνο να είστε μαζί και να καλλιεργήσετε τη σχέση σας και την επικοινωνία σας.
Με αυτά τα συστατικά – καλοκαιρινή μαγιά – η επόμενη χρονιά θα φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα σε όλα τα επίπεδα!
Μαρία Κοκκινιώτη
Εκπαιδευτικός – Ειδική Παιδαγωγός
Κέντρο Υποστήριξης Μαθητών και Γονέων Mindset
Ονομάζομαι Μαρία Κοκκινιώτη και είμαι Εκπαιδευτικός – Ειδική Παιδαγωγός. Σπούδασα Παιδαγωγικά, έκανα το μεταπτυχιακό μου στις Νευροεπιστήμες και έλαβα εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Ως υποψήφια διδάκτωρ, μελετάω τον Λόγο και συγκεκριμένα τον Προφορικό Λόγο. Τους τελευταίους μήνες εργάζομαι για το Mindset, έναν χώρο υποστήριξης μαθητών και γονέων. Δουλεύοντας καθημερινά με παιδιά, κατάλαβα πώς όταν ο ενήλικας, γονέας ή εκπαιδευτικός, καταφέρνει να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους… η πραγματικότητα μπορεί να ξεπεράσει τη φαντασία. Ο κόσμος που αντιλαμβάνονται, διαφέρει από αυτόν που εμείς συλλαμβάνουμε (Lavy – Bruhl, 1910).
