08 Ιαν Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος: Γνωρίζεις τι είναι;
Σύντομη ιστορική αναδρομή
Αν και η δωρεά μητρικού γάλακτος χρονολογείται από πολύ παλιά μέσω της πρακτικής των τροφών, η πρώτη Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος ιδρύθηκε, επίσημα, στην Βιέννη, το 1909. Η ίδρυσή της οφείλεται στον παιδίατρο Theodor Escherich, ο οποίος απέδειξε ότι το εντερικό μικροβίωμα των νεογνών που θήλαζαν ήταν σημαντικά διαφορετικό από αυτών που τρέφονταν με παράγωγα γάλακτος.
Σήμερα, υπάρχουν πάνω από 500 τράπεζες ανθρώπινου γάλακτος που λειτουργούν σε περισσότερες από 37 χώρες παγκοσμίως. Στην Ευρώπη, υπάρχουν 280 ενεργές, με τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Σουηδία να έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό.
Στην Ελλάδα…
Η πρώτη τράπεζα μητρικού γάλακτος εγκαινιάστηκε στο νοσοκομείο της Αθήνας ‘’Έλενα Βενιζέλου’’ το 1947, ακολουθώντας το νοσοκομείο Παίδων ‘’Αγία Σοφία’’. Έχοντας, όμως, μεγάλη ανάγκη υποστήριξης στην Βόρειο Ελλάδα, εγκαινιάστηκαν, μετέπειτα, 2 τράπεζες μητρικού γάλακτος στην Θεσσαλονίκη, στο Ιπποκράτειο και στο Παπαγεωργίου.
Διαβάστε επίσης
Στο Παπαγεωργίου βρίσκεται η νεότερη τράπεζα γάλακτος της χώρα και ανταποκρίνεται επάξια στις ανάγκες της ευρύτερης περιφέρειας, χάρη στο μεράκι και τον ζήλο της ομάδας. Αν και η πανδημία του Covid-19 δυσκόλεψε αυτό το έργο, πλέον έχουν εξαλειφθεί οι φόβοι της μετάδοσης του ιού μέσω του μητρικού γάλακτος. Μπορείτε να κλείσετε, εύκολα, ραντεβού με την Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος του Παπαγεωργίου στο (2313)323384 ή μέσω email στο info@milkbank.gr.
Ας μοιραστούμε, όμως, πρώτα κάποιες πληροφορίες σχετικά με το θέμα…
Ποιες είναι οι εν δυνάμει δότριες γάλακτος;
Υποψήφια δότρια μητρικού γάλακτος μπορεί να γίνει οποιαδήποτε γυναίκα θηλάζει.
Αν έχει εδραιωθεί ο θηλασμός και παρατηρήσετε ότι τα αποθέματα γάλακτός σας φτάνουν και περισσεύουν για να καλύψουν τις ανάγκες του μωρού σας, μπορείτε να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να γίνεται δότρια.
Η δωρεά γάλακτος είναι μία πράξη ανιδιοτέλειας. Στις περισσότερες χώρες οι δότριες δεν λαμβάνουν κάποια αποζημίωση ή λαμβάνουν μία μέτρια αποζημίωση που αντιστοιχεί στις πραγματικές δαπάνες της δωρεάς.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να γίνεις δότρια;
Όταν εκφράσετε το ενδιαφέρον σας στην τράπεζα μητρικού γάλακτος που επιλέξατε, οι μαίες τις μονάδας θα ζητήσουν το ιστορικό σας. Σ’αυτό περιλαμβάνονται ερωτήσεις σχετικά με:
- Την κατάσταση υγείας σας, τις συνήθειες σας (πχ διατροφή, κάπνισμα, αλκοόλ)
- Την κατάσταση υγείας και την ηλικία του μωρού σας
- Την έκθεση σε ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες
- Τα φάρμακα που λαμβάνετε
- Αιματολογικές εξετάσεις (έλεγχος για HIV-1, HIV-2, ανθρώπινος T-λεμφοτρόπος ιός τύπου 1 και 2, ηπατίτιδα Β και C, σύφιλη)
Πώς γίνεται η συλλογή και μεταφορά του γάλακτος;
Από την στιγμή που ολοκληρωθεί ο απαραίτητος έλεγχος, δίνονται οδηγίες σχετικά με τα κατάλληλα μέτρα συλλογής και αποθήκευσης του γάλακτος. Η απομύζηση μπορεί να γίνει είτε με θήλαστρο, είτε με το χέρι. Είναι σημαντικό το γάλα που συλλέγεται να τοποθετείται στο ψυγείο του σπιτιού σας πριν την μεταφορά. Έπειτα, μεταφέρεται στην τράπεζα γάλακτος είτε από εσάς την ίδια, τον σύζυγο, είτε από μια υπηρεσία μεταφοράς. Είναι σημαντικό η αλυσίδα ψύξης να μην διακόπτεται ποτέ. Ως εκ τούτου, ειδικές σακούλες ψύξης ή ισοθερμικά δοχεία και παγοκύστες πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά τη μεταφορά από το σπίτι στην τράπεζα γάλακτος.
Πού προσφέρεται αυτό το γάλα;
Το μητρικό γάλα δότριας παρέχεται συνήθως σε:
- Πρόωρα νεογνά και ιδιαίτερα αυτά με βάρος γέννησης κάτω των 1500 γρ., λόγω του υψηλού κινδύνου νεκρωτικής εντεροκολλίτιδας
- Νεογνά με γαστρεντερικές ανωμαλίες που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση ακολουθούμενη από σύνδρομο βραχέως εντέρου.
- Όταν η μητέρα δεν είναι σε θέση να θηλάσει, πχ νοσηλεύεται στο νοσοκομείο
- Μετάβαση των νεογνών από παρεντερική σίτιση
- Μεταβολικά σύνδρομα, ειδικά διαταραχές αμινοξέων
- Τις πρώτες μέρες μετά την γέννα, μέχρι η μητέρα να παράγει γάλα
Γιατί είναι σημαντικό το μητρικό γάλα για τα πρόωρα νεογνά;
Το ανθρώπινο γάλα μεταβάλλει σημαντικά το μικροβιακό περιβάλλον του εντέρου. Κατά καιρούς έχει αποδειχτεί ότι τα πρόωρα νεογνά που τράφηκαν μ ’αυτό , πέτυχαν νωρίτερα την πλήρη από του στόματος σίτιση. Επιπροσθέτως, το ανθρώπινο γάλα έχει προστατευτικό ρόλο γι’ αυτά τα νεογνά που είναι επιρρεπή στην νεκρωτική εντεροκολίτιδα και τη σήψη, καταστάσεις που αυξάνουν την θνησιμότητα.
Έπειτα η προωρότητα δυσκολεύει το έργο του θηλασμού καθώς, συχνά, οι μητέρες που γέννησαν πρόωρα δεν είναι σε θέση να θηλάσουν ή οι ποσότητες γάλακτος που παράγουν είναι μικρές. Επίσης, η ανωριμότητα του νεογνού δυσκολεύει την αποτελεσματική τόνωση και διατήρηση της παραγωγής γάλακτος.
Γι’ αυτό το γάλα δότριας δεν είναι μόνο μία τροφή, αλλά ένα «φάρμακο» για τα πρόωρα νεογνά!
Η παστερίωση επηρεάζει την ποιότητα;
Όλα τα γάλατα της τράπεζας παστεριώνονται. Αυτό από μόνο του οδηγεί σε εύλογα ερωτήματα σχετικά με το αν τα θρεπτικά συστατικά τους καταστρέφονται.
Μελέτες που έχουν διενεργηθεί απέδειξαν πως, πράγματι, αρκετά σημαντικά στοιχεία του ανθρώπινου γάλακτος μειώνονται σε συγκέντρωση ή καταστρέφονται εντελώς μετά την παστερίωση. Αυτό εξαρτάται από την θερμική επεξεργασία και την διάρκεια της έκθεσης. Μετά από αναλύσεις δεδομένων φάνηκε ότι, ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, οι προστατευτικές ιδιότητες του παστεριωμένου ανθρώπινου γάλακτος είναι πιο ισχυρές από την φόρμουλα.
Συμπερασματικά, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το γάλα δότριας αποτελεί την πρώτη επιλογή μετά το γάλα της βιολογικής μητέρας.
Είναι ασφαλές το γάλα δότριας;
Σίγουρα θα έχετε ακούσει διάφορα περί του θέματος που σας προβλημάτισαν.
Ο σωστός έλεγχος της δότριας και η παστερίωση του γάλακτος ελαττώνουν, σχεδόν , εκμηδενίζουν την πιθανότητα μετάδοσης παθογόνων μικροοργανισμών.
Στην πραγματικότητα, λόγω των αυστηρών μέτρων δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση τεκμηριωμένης μετάδοσης ασθενειών μέσω μητρικού γάλακτος από τις τράπεζες τις τελευταίες δεκαετίες.
Ενημερωθείτε και ζητήστε βοήθεια από τους εκάστοτε φορείς. Ακόμα και λίγα ml γάλακτος, κάνουν την διαφορά. Κάντε ένα δώρο!
Το παρόν άρθρο γράφτηκε με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την στήριξη του έργου των Ελληνικών Τραπεζών Μητρικού Γάλακτος. Κάποιες πληροφορίες δόθηκαν ύστερα από επικοινωνία με την Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος του Παπαγεωργίου, όπου εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες.
Διαβάστε επίσης
Ιωάννα Πολακτσίδου
Φοιτήτρια στο τμήμα μαιευτικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Πιστοποιημένη στην καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση
Ονομάζομαι Ιωάννα Πολακτσίδου, είμαι τελειόφοιτη στο τμήμα μαιευτικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και κατάγομαι από τη Θεσσαλονίκη. Λόγω της αγάπης μου για τη μαιευτική παρακολουθώ συχνά σεμινάρια απ’ όλο τον κόσμο που αφορούν την υγεία τόσο της εγκύου, όσο και του εμβρύου, νεογνού. Μιλάω τη γαλλική και αγγλική γλώσσα και στοχεύω στο μέλλον να γίνω γέφυρα της Ελλάδας με το εξωτερικό. Πιστεύω βαθιά πως αλλάζοντας την ματιά μας για τη δημιουργία, αλλάζει και ο τρόπος που δημιουργούμε.
Πηγές
- Kontopodi E, Arslanoglu S, Bernatowicz-Lojko U, et al. “Donor milk banking: Improving the future”. A survey on the operation of the European donor human milk banks. PLoS ONE. 2021;16(8):e0256435. doi:10.1371/journal.pone.0256435
- Haiden N, Ziegler EE. Human Milk Banking. Ann Nutr Metab. 2016;69(Suppl. 2):7-15. doi:10.1159/000452821
- Quitadamo PA, Palumbo G, Cianti L, Lurdo P, Gentile MA, Villani A. The Revolution of Breast Milk: The Multiple Role of Human Milk Banking between Evidence and Experience—A Narrative Review. Int J Pediatr. 2021;2021:6682516. doi:10.1155/2021/6682516
- Shenker N, Staff M, Vickers A, et al. Maintaining human milk bank services throughout the COVID‐19 pandemic: A global response. Matern Child Nutr. 2021;17(3):e13131. doi:10.1111/mcn.13131
- Moro GE. History of Milk Banking: From Origin to Present Time. Breastfeed Med. 2018;13(S1):S-16-S-17. doi:10.1089/bfm.2018.29077.gem
- NICE Guidelines. Donor breast milk banks: the operation of donor milk bank services https://www.nice.org.uk/guidance/cg93/evidence/full-guideline-243964189
