23 Μαρ Ποιος είναι ο ρόλος του προπονητή στην ψυχολογία των παιδιών-αθλητών;
Ο ρόλος του προπονητή, όταν μιλάμε για εφηβικές και προεφηβικές ηλικίες, είναι σημαντικό να αποτελεί ρόλο παιδαγωγού. Αργότερα, όταν απευθύνεται σε ενήλικες άντρες ή σε γυναίκες, θα πρέπει να είναι περισσότερο ρόλος διαχείρισης καταστάσεων και προσωπικοτήτων, με βάση πάντα το κοινό συμφέρον που θέλει να έχει μια αντρική ή γυναικεία ομάδα. Αντιθέτως, στις προεφηβικές ηλικίες, σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να παίζει ρόλο το αποτέλεσμα ενός αγώνα, αλλά η σωστή παιδαγωγική συμπεριφορά του προπονητή προς τα παιδιά-αθλητές.
Οι αθλητές όλων των αθλημάτων, αλλά κυρίως των ομαδικών, μπαίνουν από πολύ νωρίς στη λεγόμενη «κοινωνία» του αθλητισμού. Ως εκ τούτου, από πολύ νωρίς οι μικροί αθλητές αναγκάζονται να υπακούσουν σε κανόνες που αρμόζουν στο κάθε άθλημα. Τους κανόνες και τα όρια κρατούν οι προπονητές τους, οι οποίοι θεωρούνται οι επικεφαλείς της εκάστοτε ομάδας.
Τι γίνεται όμως όταν στην προσπάθειά τους οι προπονητές να βάλουν σε ένα καλούπι που θέλουν οι ίδιοι τους παίκτες τους, χάνουν τις ισορροπίες, μιλώντας άσχημα προς αυτούς, γινόμενοι επικριτικοί και απορριπτικοί;
Η λεκτική και ψυχική κακοποίηση των αθλητών από τους προπονητές αποτελεί δυστυχώς συχνότατο φαινόμενο. Συνήθως, αυτή η στάση δηλώνει την ανικανότητα του προπονητή να συναισθανθεί τον αθλητή του.
Διαβάστε επίσης
Ο προπονητής καθοδηγητής - επμνευστής
Θα μπορούσε κανείς να το παρομοιάσει με ό,τι συμβαίνει στον πόλεμο μεταξύ του στρατιώτη και του εκάστοτε ανώτερού του. Ο στρατιώτης εάν δεν πιστεύει και δε βλέπει ότι η συμπεριφορά του στρατηγού του είναι η αρμόζουσα, τότε ο ίδιος δε θα μπορέσει να πιστέψει στον στρατηγό του με σκοπό να πολεμήσει στη μάχη. Άρα, είναι ήδη ηττημένος.
Ο παίκτης, λοιπόν, που θα δεχτεί τη θεμιτή συμπεριφορά απο τον προπονητή του, στον αγώνα-μάχη θα παίξει «διπλά». Αυτό θα το κάνει κυρίως για τον εαυτό του, αλλά και για τον προπονητή του που θα έχει αποτελέσει καθοδηγητής του. Ο προπονητής ως εμπνευστής, θα έχει καταφέρει να του δείξει ότι πιστεύει σε αυτόν και ότι στα λάθη του είναι εκεί για να τον στηρίξει και για να τον βοηθήσει να εξελιχθεί.
Ο συναισθηματικός αντίκτυπος
Παρατηρείται ότι πληθώρα προπονητών, λανθασμένα, πιστεύουν ότι εάν ειρωνευτούν κάποιον παίκτη ή τον προσβάλλουν ή του «φωνάξουν» εν αδίκω , δείχνουν την ισχύ τους στον παίκτη και στην ομάδα. Αυτό που συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο. Για την ακρίβεια, ο προπονητής που μιλάει άσχημα στον παίκτη του, τον «χάνει» από παίκτη ψυχικά. Ο παίκτης, πολλές φορές, μη έχοντας το σθένος να κάνει αντίλογο ή να εκφράσει τον συναισθηματικό αντίκτυπο που έχουν τα λόγια ή η στάση του προπονητή του, γιατί «έτσι πρέπει», θα το κρατήσει μέσα του και θα κινείται στον χώρο του γηπέδου μόνο με το σώμα του, δίχως την ψυχή του.
Στην περίπτωση που συμβούν τέτοια περιστατικά και ο αθλητής νιώσει ότι έχει προσβληθεί ή ότι έχουν παραβιαστεί τα όριά του, καλό θα ήταν να εκφράσει τα συναισθήματά του σε αυτόν. Είναι επίσης σημαντικό να το συζητήσει με τους γονείς του ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εμπιστοσύνης, στο στενό του περιβάλλον.
Ιδανικό θα ήταν ο κάθε αθλητής να έχει εύκολη πρόσβαση σε έναν αθλητικό ψυχολόγο, που δυστυχώς σπανίζει στην εποχή μας.
Η σημασία της αναφοράς των περιστατικών
Τα περιστατικά λεκτικής βίας θα πρέπει να αναφέρονται, καθώς δυστυχώς στη σύγχρονη κοινωνία τέτοιες συμπεριφορές στους αθλητικούς χώρους έχουν σε πολλές περιπτώσεις κανονικοποιηθεί. Ωστόσο, για την ψυχολογία του παιδιού-αθλητή, καθώς και του ενήλικα-αθλητή, μόνο φυσιολογικές δεν είναι. Είναι σημαντική, λοιπόν, η εξυγίανση του χώρου, μέσω της ενεργής στάσης των συμμετεχόντων.
Κλείνω, λέγοντας ότι ενδεχομένως αυτή να είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των απλών ομάδων και των ομάδων που ξεχωρίζουν και καταξιώνονται. Δηλαδή, ίσως έχουν προπονητές «ηγέτες» που μπαίνουν μπροστά σε όλα, προστατεύουν, εμπνέουν και βοηθούν στην εξέλιξη του αθλητή και της ομάδας. Δεν κοροϊδεύουν, δεν ειρωνεύονται, αλλά αντιθέτως σέβονται την προσπάθεια, πιστεύουν στους παίκτες τους και το δείχνουν έμπρακτα μέσα στο γήπεδο και στην καθημερινή σχέση που αναπτύσσουν.
Διαβάστε επίσης
Νικόλαος Σακελλαρόπουλος
Εν ενεργεία παίκτης μπάσκετ
Προπονητής Γ΄Κατηγορίας Σ.Ε.Π.Κ.
Ναυπηγός μηχανολόγος μηχανικός
