23 Μάι Αυτοπεποίθηση: Πώς να τη διδάξετε στα παιδιά σας
Αυτοπεποίθηση: Με αυτό το θέμα αποφάσισα να ξεκινήσω, έχοντας την στο μυαλό μου ως το πιο σημαντικό «εργαλείο» ή «δώρο» που ως γονείς μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας.
Να αγαπούν δηλαδή τον εαυτό τους, να πιστεύουν στις ικανότητες και τη διαφορετικότητά τους, να μη φοβούνται να δοκιμάζουν νέα και δύσκολα και να μην απογοητεύονται όταν δεν πάνε όλα όπως θα ήθελαν.
Είτε μιλάμε για το μωράκι που έχετε εδώ και λίγους μήνες σπίτι, είτε για τον δύο ετών γιο σας που συνεχίζει τα βήματα του προς την ανεξαρτητοποίηση, είτε για την τεσσάρων ετών κόρη σας που διαπραγματεύεται τα πάντα, η αυτοπεποίθηση έρχεται από την οικογένεια και ως γονείς μας δίνεται καθημερινά η ευκαιρία να την… τονώσουμε!
Πότε μαθαίνει το παιδί την αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση είναι από τα πρώτα που μαθαίνει ένα παιδί και έρχεται σχεδόν ολοκληρωτικά από τους γονείς του. Κατακτιέται πολύ πριν πάει στο σχολείο και είναι πολύ πιο σημαντικό από το να μάθει τα γράμματα και τους αριθμούς.
H αυτοπεποίθηση χτίζεται αργά, με σημαντικότερο παράγοντα τη στάση μας απέναντι στα παιδιά.
Διαβάστε επίσης
Το κάθε παιδί πρέπει να δει στο βλέμμα του γονιού του ότι αναγνωρίζει τις ικανότητες του και πως το αποδέχεται για αυτό που είναι. Όταν, λοιπόν, αναγνωρίζουμε κάποιον και καμαρώνουμε γι’ αυτόν, τον βάζουμε σε μια ξεχωριστή θέση.
Η αυτοπεποίθηση δεν είναι ένα χαρακτηριστικό με το οποίο γεννιόμαστε· αναπτύσσεται στο πέρασμα του χρόνου και οι ενήλικες μπορούν σε μεγάλο βαθμό να ενθαρρύνουν και να ενισχύσουν την ανάπτυξη του, όπως επίσης μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί να «αποκαταστήσει» την αυτοεκτίμηση του, όταν αυτή έχει «τραυματιστεί».
Η αυτοπεποίθηση είναι ένα συναίσθημα που μπορεί και πρέπει να καλλιεργηθεί με διάφορους τρόπους. Ο βασικός κανόνας είναι ότι πρέπει να δουλεύουμε πολύ με τα παιδιά μας και να τους δίνουμε το καλό παράδειγμα.
Πόσο συμβάλει η σχέση γονιού – παιδιού στην αυτοπεποίθηση του;
Η σχέση που έχουμε με το παιδί μας (π.χ. ως προς τη γονική ζεστασιά) αποτελεί ζωτικής σημασίας για τις μελλοντικές του σχέσεις και την αυτοπεποίθηση του. Είναι σημαντικό να του λέμε συχνά ότι το αγαπάμε και όχι επειδή ανταποκρίνεται στις δικές μας προσδοκίες (ΟΧΙ «σε αγαπώ, επειδή σήμερα ήσουν καλό παιδί»).
Η σχέση που έχουμε με το παιδί μας (π.χ. ως προς τη γονική ζεστασιά) αποτελεί ζωτικής σημασίας για τις μελλοντικές του σχέσεις και την αυτοπεποίθηση του. Είναι σημαντικό να του λέμε συχνά ότι το αγαπάμε και όχι επειδή ανταποκρίνεται στις δικές μας προσδοκίες (ΟΧΙ «σε αγαπώ, επειδή σήμερα ήσουν καλό παιδί»).
Διαβάστε επίσης
Ένας άλλος τρόπος για να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση των παιδιών μας είναι μέσα από την ενθάρρυνση και τον έπαινο. Ο έπαινος, για να είναι αποτελεσματικός, πρέπει να βασίζεται στη διαδικασία (π.χ. στον τρόπο σκέψης) και όχι στο αποτέλεσμα. Στο όφελος που έχει το παιδί από μία συμπεριφορά (π.χ. «τακτοποιώντας το δωμάτιο σου, βρίσκεις αμέσως αυτό που χρειάζεσαι»), αντί να σχετίζεται με εμάς (π.χ. είμαι περήφανη για σένα που συμμάζεψες το δωμάτιο σου). Γίνεται λεκτικά και μη, π.χ. με χειρονομίες (αγκαλιά) και εστιάζεται στην περιγραφή της συνέπειας μιας πράξης ή απαγόρευσης (π.χ. αν το πιάσεις θα καείς).
Ας μάθουμε, ακόμη, στο παιδί μας να αγαπά και τις αποτυχίες, εκτός από τις επιτυχίες. Όσο τα παιδιά μαθαίνουν να ανέχονται την απογοήτευση που προέρχεται από τα λάθη τους, τόσο είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν μελλοντικές δραστηριότητες με αποτελεσματικό τρόπο.
Τέλος, είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να το υπερπροστατεύουμε γιατί το μαθαίνουμε να εξαρτάται από εμάς, αντί να είναι αυτόνομο (π.χ. αγοράζοντας ένα ημερολόγιο, μαθαίνει να είναι το ίδιο υπεύθυνο για το πρόγραμμα του). Να αποφύγουμε να το βοηθάμε από την αρχή (π.χ. στα μαθήματα του σχολείου) καθώς δεν του δίνουμε δυνατότητα να προσπαθήσει και να βρει τρόπους επίλυσης. Ας τον ενθαρρύνουμε να δοκιμάσει για να «σταθεί» στα πόδια του και να νιώσει καλά με τον εαυτό του.
Το ειλικρινές μας ενδιαφέρον, η αγάπη, η εμπιστοσύνη, η ειλικρίνεια, ο σεβασμός, η διαθεσιμότητα μας προς το παιδί αποτελούν αξίες που μας βοηθούν ως γονείς να χτίσουμε και να διατηρήσουμε σε υγιή επίπεδα την αυτοπεποίθηση των παιδιών μας.
Διαβάστε επίσης
Με ποιους τρόπους κατακτιέται η αυτοπεποίθηση;
Ο τρόπος που κατακτιέται είναι απλός, καθημερινός και συνήθως αρκετά έως πολύ διασκεδαστικός. Τι μπορείτε λοιπόν να κάνετε ως γονείς για να τονώσετε την αυτοπεποίθηση των παιδιών σας:
1. Γελάστε με τα αστείο τους ξανά και ξανά.
Ακόμα και αν έχετε κουραστεί να τους βλέπετε να βάζουν το παντελόνι τους ανάποδα και να γελάνε για εκατοστή φορά.
2. Ανταποκριθείτε στο κάλεσμα τους.
Όταν τραβούν την προσοχή σας είτε με κλάμα, είτε με λόγια μην τους αγνοήσετε. Εάν δε μπορείτε να αφιερώσετε χρόνο εκείνη τη στιγμή, πείτε πως τους ακούσατε και ζητήστε τους να περιμένουν.
3. Ενθαρρύνετε τους να δοκιμάσουν νέα πράγματα.
Ακόμα και αν δεν είσαστε σίγουροι πως θα τα καταφέρουν, ακόμα και αν τελικά δεν τα καταφέρουν.
4. Θέστε τους όρια και κρατήστε τα σταθερά.
Τα σταθερά όρια προσφέρουν στα παιδιά ασφάλεια και σιγουριά, ξέρουν τι να περιμένουν.
Διαβάστε επίσης
5. Παίξτε μαζί τους πολύ.
Πέστε στο πάτωμα, γαργαλίστε τους, γίνετε και εσείς παιδί για λίγο. Ακόμα και αν δεν έχετε χρόνο, θυμηθείτε πως αυτό το απλό και ελεύθερο παιχνίδι είναι και το πιο σημαντικό.
6. Δείξτε τους ότι περνάτε καλά μαζί τους.
Πόσο καλά να νιώσουν για τον εαυτό τους εάν είσαστε συνέχεια κουρασμένη ή θυμωμένη όταν είσαστε γύρω τους;
7. Ενισχύστε τα ταλέντα τους.
Όλα τα παιδιά είναι καλά σε κάτι, βρείτε σε τι είναι το δικό σας. Ακόμα και αν δεν είναι απόγονοι του Πικάσο, κρεμάστε τα έργα τους στον τοίχο να τα βλέπουν. Θα νιώσουν έτσι περήφανοι με αυτό που κατάφεραν.
8. Χρησιμοποιήστε το όνομα τους όταν τους μιλάτε και όταν αναφέρεστε σε αυτούς.
Προτιμήστε το «η Νεφέλη» από «το μωρό, το παιδί, η κόρη σου» που συχνά ακούω γονείς ή γιαγιάδες να λένε. Ακόμα και όταν το κάνουμε τρυφερά, δεν έχει πάντα τον ίδιο απόηχο.
9. Αποφύγετε τις ταμπέλες.
Φράσεις όπως «είναι ντροπαλός, τεμπέλης, επιθετικός, ασθματικός…» είναι πολύ γενικές και απόλυτες και τείνουν να καλύπτουν όλα τα άλλα θετικά στοιχεία που σίγουρα θα έχει.
10. Μην συγκρίνετε με άλλους, αλλά εστιάστε σε αυτό που κάνουν εκείνοι.
Κάθε παιδί έχει το χρόνο και τον τρόπο του και είναι σημαντικό να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και να προσπαθούν συνεχώς να μιμηθούν συμπεριφορές κάποιου άλλου.
11. Μην τους πιέζετε να κάνουν κάτι εάν δε νιώθουν έτοιμοι.
Μην είστε υπερπροστατευτικοί από δικό σας φόβο, απλά ακολουθήστε τον ρυθμό τους.
Διαβάστε επίσης
Πως μαθαίνω στα παιδιά να είναι ανεξάρτητα;
12. Αγκαλιάστε τους, φιλήστε τους και πείτε τους πόσο πολύ τους αγαπάτε.
Ξανά και ξανά και ξανά. Κανένας δεν έπαθε τίποτα κακό από την πολλή αγάπη. Το αντίθετο μάλιστα.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν από την προσχολική μέχρι και την εφηβική ηλικία. Αν και τα πρώτα λιθαράκια μπαίνουν νωρίς στην ζωή μας, η αυτοπεποίθηση δουλεύεται συνέχεια.
Παράλληλα με την αυτοπεποίθηση των παιδιών σας, εστιάστε και βελτιώστε και τη δική σας ως γονείς και ως ενήλικες, διότι, ας μη γελιόμαστε, τα παιδιά εσάς θα μιμηθούν.
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
Ψυχολόγος ΑΠΘ, MSc
Ειδικευμένη στην Ψυχοθεραπεία Gestalt
PgD Παιδοψυχολογία Παιδιού & Εφήβου
Τηλ: 6942217440, Ευρυτανίας 13, Αμπελόκηποι
email: maria.giannopulu@gmail.com
